5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

Genel olarak 1.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, daha önce yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu, 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu, 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Kanunu, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununu ile bazı kanunları veya maddelerini yürürlükten kaldırmıştır.

5510 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılan birçok Kanun bir Kanunda birleştirilmeye çalışılmış ise de bu Kanun da zaman içerisinde defalarca değişikliğe uğramıştır.

Temel kanun olan 5510 sayılı Kanunun, 83 ayrı kanun ve KHK ile birçok maddesi değişti. Sosyal alanda devamlı değişiklik yapma ihtiyacı, beraberinde yasal değişiklikleri de zorunlu kılmaktadır. Sosyal güvenlik hukukunun zor tarafı, yürürlükten kalkan hükümlerin yıllar sonra da uygulanır olmasıdır. Sosyal güvenlik hukukunda yürürlükten kalkan kanun maddesi yoktur. Sosyal güvenlik hakkının doğduğu tarihte yürürlükte bulunan her kanun maddesi uygulanmaya devam etmektedir. Bu nedenle yasalara ulaşmadaki zorluk ve mevzuattaki dağınıklık, uygulayıcılar açısından büyük bir sorun teşkil etmektedir.

Bu çalışmamızda 5510 sayılı Kanunun son halinin yanında değişikliğe uğrayan tüm maddelerin önceki hallerine de yer verilmiştir. Sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan ihtilafların çözümünde öncelikle yeterli ve tam mevzuata ulaşılması, akabinde olaya hangi mevzuatın uygulanması gerektiğinin tespiti gerekir. Bu nedenle yürürlükte ve mülga birçok kanun ve değişiklik yapan kanun metinlerinin hep bir arada bulundurma zorunluluğu vardır. Uygulayıcının bir dedektif gibi değişen kanunların izini sürmesi gerekir.

Bu kanun çalışmamızın uygulayıcıya kolaylık sağlayan özellikleri şunlardır.

*  5510 sayılı Kanunda yapılan değişiklikleri izleyebilmek amacıyla madde, fıkra, cümle ve ibarelerde yapılan değişiklikler parantez içinde gösterilmiştir.

*  Değişikliğe uğrayan kanun metinlerinin önceki tüm metinleri, kademeli olarak dipnotta belirtilerek uygulayıcıya hangi yasa metninin uygulanacağı hususunda kolaylık sağlanmıştır. Kanunda, yürürlükte bulunan ve yürürlükten kalkan tüm maddeler bir arada görülebilir. Maddelerin hangi tarihler arasında yürürlükte kaldığına ilişkin ve 5510 sayılı Kanunu değiştiren kanunların Resmî Gazetede yayımlandığı tarihleri gösteren liste ise başta gösterilmiştir.

*  5510 sayılı Kanunun iyi yorumlanabilmesi için, maddelerin karşılığı olan ve yürürlükten kaldırılan ilgili kanun madde numaralarına “karş” ibaresi ile yer verilmiştir

* 5510 sayılı Kanunda ek maddeler ve geçici maddeler de vardır. Kanunun normal maddeleri, ek maddeleri ve geçici maddeleri, uygulama açısından birbiriyle irtibatlıdır ve hep birlikte değerlendirildiğinde sağlıklı bir sonuca ulaşılabilir. Bu nedenle madde metinleri altında o maddeyle irtibatlı maddeler “Bkz” ibaresi ile gösterilmiştir.

* Anayasa Mahkemesi tarafından iptale uğrayan kanun hükümleri, kanun metni içinde veya dipnot olarak gösterilmiştir. Ayrıca Anayasa Mahkemesine iptal davası açılıp da ret edilen veya halen Anayasa Mahkemesinde derdest bulunan davalar da kanunda dipnot olarak gösterilmiştir.

* 5510 sayılı Kanunun uygulanması ile ilgili çıkarılan yönetmeliklerin ad, tarih ve Resmî Gazete sayıları dipnot olarak gösterilmiştir. Yönetmelik maddelerine ve içeriğine kitabın hacminin çok genişleyeceği nedeniyle yer verilmemiştir.

Bu Kanun çalışmasının amacı, uygulayıcıya yeterli mevzuatın bir arada bulunduğu, uyuşmazlıkların kanun metni ile çözülebildiği pratik bir el kitabı sunmaktır. Kitap sadece kanun metni olmayıp, uyuşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak üzere atıf ve dipnotlar da içermektedir.