ABCFM Misyonerlerinin Teolojik Dayanağı Protestanlık

Bu kitapta, tek amaçlarının dini tebliğ yapmak olduğunu iddia eden, esasında emperyalist beklentilerle Osmanlı ülkesine gelen misyonerlerin düşünce ve davranışlarına dayanak yaptıkları Protestanlık düşüncesi ve ritüelleri, yoğun teolojik tartışmalara girilmeden anlatılarak, inanç-misyoner uyumu ve uyumsuzluğu ortaya ko-nulmaya çalışılmıştır. Misyonerlik üzerine çalışan farklı disiplinlere mensup araştırmacılar için bir yol rehberi olarak tasarlanan bu çalışmada kullanılan üslup; sadece konu olan kişi ya da oluşumların bakış açılarını tanımlamayı amaçlamaktadır.
Elinizdeki bu eser dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Tek Tanrılı (Monoteist) düşüncelerden önce var olan inanç sistemleri kısaca tanımlanmıştır. İkinci bölümde Monoteist düşüncelerin kronolojik gelişimi verilerek Yahudilik ve Hıristiyanlık inançlarının benzerlikleri ve farklılıkları ortaya konmuştur. Üçüncü bölümde günümüzde yaygın üç Hıristiyan mezhebinden birisi olan Protestanlık düşüncesi ve temel teolojik tartışma ve akideleri değerlendirilmiştir. Dördüncü ve son bölümde Osmanlı ülkesinde yoğun ve yaygın çalışmalar yapan ABCFM adlı Amerikan Protestan Misyoner grubunun düşünce ve icraatlarının altında yatan inançsal gerçeklikler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu eser hazırlanırken pek çok birinci ve ikinci el kaynak ve araştırma eserinden yararlanılmıştır. Kullanılan ilk el kaynakların arşiv evrakı olan kısmı Bilkent Üniversitesi Mikrofilm Koleksiyonu’nda bulunan ABCFM Papers içerisinden seçilmiştir. Diğer birinci el kaynaklar Osmanlı ülkesinde bizzat bulunarak çalışan ABD vatandaşı misyonerlerin hatıratlarıdır. İkinci el kaynaklar belirlenirken misyoner yakınlarının ya da kurumun bastırdığı kitaplar ile içerdiği doyurucu bilgiler nedeniyle öncelikli olarak periyodik olarak ABD’de basılan The American Missionary Dergisi tercih edilmiştir. Güncel Protestanlık uygulamalarının tespiti amacıyla kullanılan diğer eserler ise Türkiye’de faaliyet gösteren Protestan kiliselerinin itibar ettiği ve cemaatlerine sunduğu yayınlar arasından seçilerek değerlendirmeye tabii tutulmuştur.