Adana Olayları 1909

1909 yılının ilkbaharında Adana’da meydana gelen ve tarihe Adana Olayları olarak geçen hadise, aradan geçen 115 yıl zarfında isyandan vakaya, olaydan etnik çatışmaya, iç savaştan katliama ve hatta “soykırıma” kadar geniş bir yelpazede isimlendirilerek izah edilmeye çalışılmıştır. II. Abdülhamid döneminde başlayan Ermeni ayaklanmaları sürecinde isyan yüzü görmemiş Adana’da II. Meşrutiyet sonrası patlak veren olaylar sadece Adanalıları değil tüm ülkeyi sarsmış, şaşırtmış ve fazlasıyla üzmüştür. Bu hadise Adanalıların ruhunda derin yaralar açmış, yaklaşık on beş gün içinde hem Müslümanların hem de Ermenilerin maddi ve manevi büyük kayıplar yaşamasına neden olmuştur. Binlerce kişinin ölümüyle sonuçlanan olayların yaralarını sarmak amacıyla Adana’ya vali olarak Cemal
Paşa atanmıştır. Paşa, Adana’daki hayatı normale döndürmek ve Türkler ile Ermeniler arasındaki soğukluğu gidermek için yoğunn çaba sarf etmiştir. Ancak Ermeniler, sonrasında yaptıkları yayınlarla Adana Olaylarını hayal bile edilemeyecek bir noktaya taşımışlardır. Öyle ki Adana’da 30 bin Ermeni’nin öldürüldüğü iddiasından yola çıkarak Adana Olaylarını “Hamidiye katliamları” ile “Jön Türk soykırımı” arasında bir istasyon, bir katliamın doruk noktası ve hatta sözde “soykırımın” bir provası olarak tanımlayacak kadar ileri gitmişlerdir. Kitapta, olayların çıkış nedenlerine, devletin olayları yatıştırmak için aldığı tedbirlere, sonrasında yapılan yargılamalara ve yaraları sarma çabalarına değinilmekte, hayatını kaybedenlerin sayısı hakkındaki iddialar yanıtlanmaya çalışılmaktadır.