Alman ve Türk Hukukunda Kadınlara Karşı Şiddet

Dünya çapındaki tüm hukuk düzenlerinin ceza kovuşturması istatistiklerine bir göz atmak, istatistiksel olarak failin erkek olduğunu, buna karşılık suç mağdurlarının kıyaslanmasında ise daha çok kadın ve kız çocukları olduklarını tespit etmek için yeterlidir. Gerçek hayatta, kadına yönelik şiddet sıklıkla iki karakteristik şekilde daha sık görülür: bedensel şiddet yoluyla, sıklıkla aile içinde ("ev içi şiddet") ve cinsel şiddet biçiminde. İlgili bütün toplumun ilgisi, aynı zamanda toplumların kültürel çerçevesine ve kendini anlayışlarına da -yani nihai olarak siyasi güç ilişkilerine- bağlıdır. Kadınların ve kızların kendilerini toplumsal anlayış içinde bir bütün olarak eşit haklara sahip olarak görmedikleri her yerde, gündelik yaşamda şiddet mağduru olma riskleri artmaktadır. Ayrıca, onlara atfedilen mağdur statüsü, "yalnızca" somut şiddet deneyimiyle sınırlı olmayıp, aynı zamanda insanlık onurunu ihlal eden ayrımcı, aşağılayıcı bir karaktere sahiptir.

Bu nedenle, Avrupa Konseyi İstanbul Sözleşmesi, toplumsal söylemde ve ilgili yasal sistemlerde insanların kadına yönelik şiddeti bir "insan hakları ihlali" olarak anlamaları için -yasal olduğu kadar yasal olarak da- pratik -kurumsal düzeyde- hareket etmek için statükoyu yeniden gözden geçirmek için, siyasi, hukuki ve aynı zamanda önemli bir kilometre taşıydı. Sözleşme, birkaç yıldır ceza mevzuatındaki değişikliklerin -örneğin Almanya'da, cinsel suçların reformu şeklinde ("Hayır, hayır demektir!") arkasındaki itici güç olmuştur. Eksik normlar, yapılar ve tutumlar arayışı, bir kerelik değil, kalıcı bir eylemdir. Ancak Türkiye'nin Sözleşme'den çekildiğini ilan etmesi ve İstanbul Sözleşmesi'ne bağlılığını reddetmesi gibi geri adımlar da var. Türkiye ve Almanya'nın bundan sonra hangi yolu izleyeceği henüz belli değildir.

Ceza hukuku, yargılama hukuku ve kriminolojiye atıfta bulunan söz konusu tebliğler derlemesi, her iki yayıncının Ekim 2021'de her iki ülkeden katılan uzmanlar ve öğrencilerle birlikte düzenlediği karşılaştırmalı bir ceza hukuku Sempozyumdan üretilmiştir. Değerli katkıları için katkısı olan herkese, özellikle de konferansı koordine eden, Prof. Duttge'nin kürsüsünde asistan olarak bu cildi yayına hazırlayan ve ayrıca dikkatli editörlük çalışmaları için hukuk öğrencisi Bay Liam Draf'a özel teşekkürler. Editörler, bu cildin bu konuyu ve geleceğe yönelik girişimleri anlamak için daha fazla ivme sağlayacağını ve ayrıca, Türkiye ile Almanya arasındaki kültürlerarası ve karşılaştırmalı hukuk alışverişinin genel bir devamı olmasını ümit etmektedirler. Yayınlayanlar  Prof. Dr. Gunnar DUTTGE - Prof. Dr. Dr. h. c. Yener ÜNVER İstanbul/Göttingen, Nisan 2022