Amasyalı Nebzi ve Divan'ı

Edebi eserler, toplumların dünya görüşlerini, hayata bakışlarını, sevinç ve hüzünlerini, kısaca yaşamlarına dair unsurları gelecek nesillere aktaran en önemli araçlardandır. Hatta tam anlamıyla bir tarih yazma süreci, toplumun sosyolojik ve psikolojik açıdan analizlerinin tam olarak ortaya konması, edebi eserlerin de gün ışığına çıkarılması ile mümkündür. Bunun için öncelikle klasik edebiyatımızın yaklaşık yedi yüz yıllık bir evresinde varlığını sürdüren ve çerçevesi bugün bile tam anlamıyla belirlenemeyen edebi ürünler, bilimsel yöntemlerle hazırlanıp yayınlanmak suretiyle gün yüzüne çıkarılmalıdır.

Bu çerçevede hazırlanan bu çalışma, şimdiye kadar hakkında hiçbir bilimsel araştırma bulunmayan 18. yüzyıl şairi Amasyalı Nebzi'nin hayatı, edebi kişiliği, Divan'ının tenkidli metni ve incelemesini ihtiva etmektedir. Tezkirelerde, dönemin tarih kitaplarında ve yeni kaynaklarda, Nebzi hakkında küçük de olsa bir bilgiye rastlanamamıştır. Kendisi ile ilgili kaynakların verebileceğinden daha fazla bilgiyi Nebzi bizzat Divan'ında vermiştir. Nebzi'nin şiirleri, Sebk-i Hindi üslubuna ait unsurlar ihtiva etmekle beraber, şiirlerinin dili yeterince sade olup anlaşılmaz öğelere fazla yer verilmemiştir. Nazım tekniği açısından, geleneksel kuralları aşma veya yenilikler ortaya çıkarma çabası olarak değerlendirilebilecek şekil uygulamalarında bulunmuştur. Klasik Türk şiirinin zirveyi döndüğü ve kendisini tekrarlamaya başladığı bir çağda söylenen şiirlerin sanat düzeyi, ortaya çıkacak yeni veriler ve bilimsel çalışmalarla daha tutarlı bir şekilde değerlendirilecektir.