Arap Edebiyatında Edebi Akımlar

Edebiyat tıpkı dil ve insan gibi sosyal bir varlık olup iletişime geçtikleri varlıkları hem etkilemiş hem de onlardan etkilenmiştir. Modern Arap edebiyatı yazarları da öncelikle göç, işgal ya da sömürgeciliğin ardından Batı ülkeleriyle tanışmış, onların edebi öğretilerini, kültür yapılarını öğrenmişlerdir. Bazı Arap edebiyatçıları da özellikle eğitim ve bilgi toplama amacıyla Batı ülkelerine gitmiştir. Son yüzyıl dönemlerine denk gelen bu tanışmalarla dünya edebiyatının edebi öğretilerini öğrenen Arap edebiyatçılarının bazıları bunları benimsemiş ve modern Arap edebiyatında aynı türde ürünler vermeye başlamışlardır. Bu yeniliklerin yanında kaleme aldıkları hiçbir çalışmada klasik tarzı bırakmayan, klasik Arap edebiyatına bağlı edebiyatçılar da dikkat çekmektedir. Tüm Dünya’da yazarlar kaleme aldıkları çalışmalarını belli bir duygu ya da mantık çerçevesinde, belli sembolleri kullanarak kaleme almışlardır. Edebi akımlar da bu şekilde insanın kendisini ifade etme tarzı ile bağlantılı olup ilk olarak sözlü ifadelerde yerini aldıktan sonra kalemle birlikte yazıya da düşmüştür. İnsanoğlunun kendini ifade etme şekli her zaman farklılık göstermiştir. İlk çağlardan itibaren insanlar bazen realist şekilde bazen semboller kullanarak gerek taşlara anıt şeklinde gerek hurma yapraklarına mektup şeklinde yazılar yazmış, şekiller çizmiştir. Zaman ilerledikçe bilimin gelişmesi ile insanoğlunun görüş ve düşüncelerinin farklılık göstermesi ile etkilenen en önemli kavramlardan biri de edebiyat olmuştur. Her zaman değişimden yana olan edebiyat da su gibi akan zamana ve evrene ayak uydurmuş, edebiyatçılar zamanla değişim yaşadıkları düşüncelerini ve yazdıklarındaki gayeleri belli edebi akımlar çerçevesine sığdırmış, onları belli başlıklar altında toplamışlardır. Çalışmada Batı’nın edebi akımlarından etkilenen son dönem Arap edebiyatındaki edebi akımlar yazarları ve çalışmaları ile birlikte ele alınmıştır. Çalışma giriş ve bir bölümden oluşmakta, giriş bölümünde edebi akımın tanımına, tarihsel seyri boyunca edebi kuram ve metotların değişimine yer verilmektedir. Bunun yanında Batı’nın Arap edebiyatı üzerindeki etkisi olumlu ve olumsuz yanları ile birlikte ele alınmaktadır. Birinci bölümde başlıklar altında edebi akımların tanımlarına, hedeflerinin ne olduğuna ve tarihsel süreçlerine yer verildikten sonra Batı edebiyatındaki edebi akımlarının Arap edebiyatı üzerindeki etkisine yazar ve çalışmaları ışığında tanıtılmaya çalışılmaktadır. Yaşanılan tarihsel süreçlerde maruz kalınan birçok Batılı öğretiler Arap edebiyatı üzerinde birçok etki bırakmış, çok köklü ve kıymetli bir kültürel mirasın arkada kalmasına, Arapçanın orijinalliğinden kopmasına sebep olmuştur. Edebi akımlar belli isimler altında sıralanmış olsalar bile her milletin kendi edebiyatları ve insani duruşları ile derin farkındalıklar oluşturmuştur. Tarih boyunca yaşanılan olaylar, yaşanılan göçlerin insan hayatı üzerindeki tesiri, halkın eğitim düzeyi gibi nedenler edebi akımların gidişatını değiştirmiştir. Çalışmada da Avrupa ve Amerika kıtasından gelen, olumlu ve olumsuz fikirsel rüzgârlar estiren edebi akımları ve bu akımların nedenleri aktarılmaya çalışılmıştır.