Bir Köy Monografisi, Rize- Kalkandere Hüseyin Hoca Köyü

Araştırmacı-Yazar İshak Güven Güvelioğlu'nun “Bir Köy Monografisi Rize-Kalkandere Hüseyinhoca Köyü” isimli kitabı “Kaknüs Yayınları, Rize Kitaplığı” etiketi ile yayınlandı.

Yazar Güvelioğlu, yazılı belgelere göre 1554 yılına kadar uzanan, yeşil Rize vadilerinde kurulmuş yerleşim birimlerinden Hüseyinhoca Köyü’nün kitabını yazdı. Kaknüs yayınlarından çıkan kitapta Hüseyinhoca Köyü’nün halkı, köyün hoca ve öğretmenleri, yaşanmış hatıraları, köy kültürü ve görenekleri zengin belgeler eşliğinde okuyucuların bilgisine sunuluyor. İshak Güven Güvelioğlu bu çalışmayla unutulup tarihe karışan mahalli kültürümüze mütevazı bir katkıda bulunuyor ve bilgilere gelecek nesillere aktarıyor.

Kitaba, ‘Birkaç Söz’ başlığı ile giriş yazan Prof.Dr. İsmail Kara, Güvelioğlu’nun çalışmalarından söz ederek, “Eski adı Sivane yeni adı Hüseyinhoca olan bu köy tarihlerde geçen, kitaplarda yer alan, adı-sanı malum bir köy değil. Çoğu kendi köyüme dair olsa da Rize ile alakalı çalışmalar yapan, Rize’ye ve bölgeye dair başkalarının yaptığı çalışmaları görmeye gayret eden biri olarak benim de -adı ve yeri hariç- hakkında bir şeyler bildiğim bir yer değildi. Kitabı okuyup bitirdiğimde şu itirafta bulunmaktan kendimi alamadığımı hatırlıyorum: ‘Meslektaşımız İshak G. Güvelioğlu bilgi düzeyinde mütevazı bir köyü yeniden ihya ve inşa etmeyi başardı’ derken; “Anadolu köy monografileri içinde şimdiden müstesna yerini almış olan bu çalışmanın birinci el kaynaklarını, tabir yerinde ise inşa(at) malzemesini İshak bey, uzun süren titiz ve yorucu bir çaba ile dereden-tepeden toplayıp derledi; arşiv belgeleri, vakıf kayıtları, nüfus defterleri, sözlü derlemeler, mezar taşları, okul kayıt defterleri, kitabeler, ikinci el çalışmalar... Bu sayede köyün tarihi, aileleri, akrabalık ilişkileri, göçler, tarihî binalar, müesseseler (cami, medrese, okul, çeşme), köyün önde gelen kişileri (hocalar, öğretmenler, muhtarlar...), folklor ve dil malzemesi... ortaya çıkmış oldu.”değerlendirmesinde de bulunuyor.

Önsöz yazısında, Hüseyinhoca köyünü, bu köyle ilgili arşiv belgelerine, tarihî kayıtlara ve sözlü tarih çalışmalarına dayanarak tarihini, coğrafyasını, sosyal yapısını, kültür yapılarını, köyde mevcut akrabaları, mahalli dil ve yer adlarını, köyün hafızasını, köye adını veren, yaşadığı dönemde Rize’nin meşhur ulemasından Müderris Hüseyin Efendi’nin hayat hikayesini, mümkün mertebe geniş olarak vermeye gayret ettiğini belirten Yazar Güvelioğlu, “Bu araştırmada bize kaynaklık eden en mühim şahıs, köyümüzün ve ailemizin en yaşlısı olan halk arasında Kuş Fadime olarak bilinen babaannem, Hacı Fatma Güven (1912-15.5.2006) olmuştur. Kuş Fadime olmasaydı bu araştırmadan elimizdeki bu neticeyi alamazdık.” diyor.

Araştırmacı-Yazar İshak Güven Güvelioğlu kimdir:

1969 yılında Rize-Kalkandere’de doğdu. İlkokulu köyünde okudu. 1983’de İstanbul’a geldi. Doğu Karadeniz Bölgesi tarihine ve Osmanlıca metinleri okumaya ilgi duydu. 1998’de Kalkandere Tarihi adlı ilk kitabını yayınladı. 2006’da Tasavvuf Dergisi (sayı: 17, s.191-216)’nde “Rize meşayihi” başlıklı makalesi yayınlandı. 16 Kasım 2006’da 1. Rize Sempozyumunda “Osmanlı Devri Rize Kütüphaneleri” Konulu bildirisini sundu.

Türkiye Anıtlar Derneği İstanbul Şubesi’nin talebiyle 2007 yılında Osmanlı Mezar Taşları ve Zeynep Sultan Naziresi adlı kitabı hazırladı. Halen Rize Bibliyografyası ile Osmanlı Devri Rize Meşhurları adlı kitapları hazırlamakta ve çeşitli mahalli yayın organlarında Rize ve çevresi ile ilgili yazılar yazmaktadır.