Bir Varmış Bir Yokmuş Yeki Bud Yeki Nebud Muhammed Ali Cemalzade

Seyyid Muhammed Ali Cemalzâde’nin doğum tarihi kuşkuludur; 1892-1896 yılları arasında olduğu söylenmektedir. Yaşamının son zamanlarında kendisi bile bunu tam olarak bilmediğini söylemiştir. Cemalzâde İsfahan’da bir vâizin oğlu olarak dünyaya geldi. İlk öğrenimini Tahran’da yaptıktan sonra 1908 yılında Beyrut’ta lâik bir okula kaydoldu. 1910 yılında Mısır üzerinden Paris’e gitti. 1914 yılı başlarında Dijon Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu.1914 yılı mart ayı ortalarında Berlin’deki İranlı özgürlükçüler arasına katıldı. Bir ay kadar sonra görevli olarak Berlin’den ayrıldı. Bağdat ve Kirmanşah’a gitti. Burada “Restahiz” gazetesini çıkardı. 1915 yılı Nisan ayında Bağdat’tan Berlin’e döndü ve burada İran muhacir özgürlükçülerine katıldı. 1916 da Stockholm’de Barış Konseyi’nde milyonlarca İranlı adına bir barış bildirisi sundu. Daha sonra yazarlığa başladı. “Kâve” adlı dergide İran ile ilgili araştırmalarını, yaşadıklarını kaleme aldı. 1951 yılında Berlin’de yayınlamış olduğu “Yeki Bûd Yeki Nebûd (Bir Varmış Bir Yokmuş)” adlı öykü kitabı İran edebiyatında halk ağzı ve deyimleri kullanılarak yazılmış ilk örnektir. Böylece İran’da realist edebiyat akımı başlamıştır.