Cephe Hattından Türk ve Fransız Basınında Antep Savunması 1918 - 1921

Haklı direnişi neticesinde “Gazi” unvanını alan Antep, işgallere kısıtlı imkanlarla direnmiştir. İmkanların son derece kısıtlı olmasına rağmen elde edilen başarı iman ve şuur ile açıklanabilir mahiyettedir. Bugün coşku ile kutladığımız Gaziantep’in kurtuluşuna bu nazarda bakmamız gerekmektedir. Bu bağlamda Antep Savunması’nı tüm detayları ile bilme ve gelecek nesillere aktarma vazifemiz bulunmaktadır. Bu vazife bilinciyle Gaziantep’in düşman işgalinden kurtuluşunun 100. yıl dönümünde kitaplar yayınlanmakta ve etkinlikler gerçekleştirilmektedir. Bahsedilen hususlar doğrultusunda yüzyıllık mirası yeniden gündeme getirmek ve şehitlerimizi, gazilerimizi, kahramanlarımızı anmak maksadıyla Cephe Hattından Türk ve Fransız Basınında Antep Savunması (1918-1921) başlıklı kitap yayınlanmıştır. Editörlüğünü Dr. Samet Bayrak’ın üstlendiği ve Murat Dağ ile İsmail Hakkı Üzüm’ün hazırladığı kitap, Antep Savunması ile ilgili önemli bir boşluğu doldurmaktadır.
Bu eserde Millî Mücadele dönemine basın yolu ile destek veren ve halkın birlik ve beraberlik içerisinde hareket etmesini sağlamaya çalışan, İrâde-i Milliye, Hâkimiyet-i Milliye, Açıksöz, Albayrak gazeteleri ile birlikte yerel basında faaliyet göstermiş olan Ayntab Haberleri ve Rehnüma gazetelerine yer verilmiştir. Ayrıca çalışmada dönemin Fransız basınından da haberler alınmış ve savunmanın basına yansımalarına yer verilmiştir.
Millî Mücadele döneminde Türk basını, Antep özelinde yayınladıkları haberlerle, cephe hattından özel bilgiler verirken, Antep’in sesini tüm Anadolu’ya duyurmayı amaçlamıştır. Antep halkının verdiği mücadeleyi “Kartaca” ile sıkça kıyaslayan Türk basını, Anteplilerin Türklük vurgusunu defalarca sütunlarda, kelimelerde işlemiş, dönemin millî ve manevi duygularını, haksız işgalleri ve Fransız ordusunun ve Fransız üniformalı Ermenilerin karıştığı insanlık dışı olayları cephe hattından tüm dünyaya duyurmaya çalışmıştır.
272 sayfadan oluşan Cephe Hattından Türk ve Fransız Basınında Antep Savunması (1918-1921) kitabında ulusal, yerel ve Fransızca gazeteler olmak üzere toplamda 24 farklı gazete incelenmiştir. Bu özelliği ile kaynak niteliği taşıyan çalışmada toplamda 197 farklı tarihlerden seçkin haberler kronolojik olarak yer almıştır. Türk basınına ait olan gazeteler, transkript edilmiş, ardından günümüz Türkçesine uyarlanarak sadeleştirilmiştir. Bununla birlikte, Fransız basınında yer alan Antep haberleri ile ilgili bölümlerinin Türkçe tercümesi yapılmış, herhangi bir ekleme yapılmaksızın yayınlanmıştır.
Kitap, “Antep”i “Gaziantep” yapan süreçte Millî Mücadele’de Türk basınının direnişin önemli dayanaklarından olduğunu ortaya koymaktadır. Dönemin Türk basınının yanında Fransız gazetelerinin de ilgili haberlerinin bir araya getirilmesi ile işgalcilerin bakış açısı kendi söylemlerinden takip edilebilmektedir. Ayrıca her haberin yanında bulunan QR kod ile haberin asıl nüshası dijital olarak verilmiş olmakla çalışma ayrı bir önem kazanmaktadır.