Dilin Mimarisi

Noam Chomsky dil ve zihin konusunda en yaratıcı ve en çok yayın yapmış yazarlardan birisidir. Birçok kitap ve makale yazmış olmasının yanı sıra, bu konularda dünyanın çeşitli yerlerinde konuşmalar yapmış, bu konuşmalardan bazıları da kitap olarak yayımlanmıştır. Dilin Mimarisi Chomsky'nin Ocak 1996'da Delhi'de yaptığı bir konuşmanın ve onu izleyen soru-cevap bölümünün metninden oluşmaktadır.

Chomsky, içerikçe son derece zengin bu konuşmasında, dille ilgili ilk çalışmalarından başlayıp Yetinmeci Çizgi'nin ortaya çıkışına kadar geçen zaman içindeki olayların tarihsel bir dökümünü sunuyor. Felsefi ve kavramsal konular ile teknik yenilikleri ve ampirik çalışmaları bir araya getiriyor. Ayrıca, dil yetisinin de içinde olduğu bilişsel sistemlerle ilgili mevcut çalışmaların dayandığı varsayımları açıklıyor ve araştırmaların ilerleyebileceği doğrultularla ilgili işaretleri ortaya koyuyor. Çağdaş üretici dilbilgisinin tarihini merak edenler bu konuşmayı son derece öğretici bulacaklar.

Noam Chomsky (1928) dilbilim çalışmalarında çığır açan Üretici Dilbilgisi Kuramını ortaya atmıştır. Kuram özellikle sözdizim incelemelerine yeni bir yaklaşım getirmiştir. Dilbilgisinin üretici bilişsel bir düzenek olduğunu varsayan ve her bireyin evrensel dilbilgisi yapılarını belirleyen ilke ve kurallarla doğduğunu savunan Chomsky'ye göre dil, insana özgü, onu diğer bütün türlerden ayıran bir yetidir. İnsan hakları ve siyaset alanında da çok sayıda yayını olan Chomsky'nin dilbilim alanında başlıca yapıtları şunlardır: Syntactic Structures (1957), Aspects of the Theory of Syntax (1965), Cartesian Linguistics: A Chapter in the History of Rationalist Thought (1966), Language and Mind (1968), The Sound Patterns of English (Morris Halle ile) (1968), Studies on Semantics in Generative Grammar (1972), Topics in the Theory of Generative Grammar (1972), The Logical Structure of Linguistic Theory (1975), Reflections on Language (1975), Essays on Form and Interpretation (1977), Language and Responsibility (1979), Rules and Representations (1980), Lectures on Government and Binding: The Pisa Lectures (1982), Some Concepts and Consequences of the Theory of Government and Binding (1982), Barriers (1986), Knowledge of Language: Its Nature, Origin, and Use (1986), Language and Thought (1994), The Minimalist Program (1995), The Architecture of Language (2000).