Dünden Bugüne İstanbul Dosyaları

İstanbul’da yaşanagelen gecekondulaşma ve yapılaşma, bir kent sorunu olmaktan çoktan çıktı; doğrudan doğruya "kalkınmayı ve gelişmeyi" de etkileyen güçlü bir yeni sektör konumuna geldi. Öyle bir sektör ki artık geleceğini güvence altına almak isteyen hemen herkes, dahası yine her yatırımcı ve hatta ülke sanayisinde söz sahibi olan büyük iş çevreleri, ekonomik kurtuluşları için kentsel yağmaya bel bağlamış durumdalar. Bu yağmanın en yüksek kazançlara ve üstelik vergisiz, denetimsiz bir kar birikimine olanak sağlayan yatırım cenneti ise yine İstanbul. Bu nedenle elinizdeki kitapla derlediğimiz iki dosyadan "gecekondulaşma" ile ilgili olanı, özellikle kısa adı HABITAT olan 1996’nın Haziran ayında 184 ülkeden yaklaşık 30 bin kişinin katılımıyla toplanacak 20. yüzyılın bu son büyük uluslararası buluşmasına ev sahipliği yapmaya hazırlanırken, artık açıkça bir "yasa dışı kentleşme" niteliği kazanan kaçak yapılaşmanın da kıskacında kıvranıyor. İkinci dosyamız ise, 27 Mart 1994 yerel seçimlerini kazanan Refah Partili belediye başkanlarının, kendilerini "şehremini" ilan etmeleri üzerine hazırlandı. Kentsel yağma, olağanüstü rantları ve bu rantların denetimini gendeme getirdikçe, belediyelerin gücü ve "yetkileri" daha bir önem kazandı. O kadar ki, yine özellikle İstanbul için artık belediye denince kimsenin aklına "halkın demokratik yönetimi" gelmiyor. Belediye Meclisindeki komisyon seçimlerinde, örneğin kltür, sanat, sosyal hizmetler ya da çevre gibi konularda görev yapacak üye zor bulunurken, özellikle "imar komisyonlarında" gözlenen yığılmalar, yerel yönetim erkine "hangi amaçla" sahip olunmak istediğini de açığa seriyor. Belediyeler dosyamız, İstanbul için Fatih Sultan Mehmet döneminden bu yana belde hizmetinin ve bu hizmetin örgütlenme şekillerinin ilginç serüvenini içeriyor. Cumhuriyet dönemiyle birlikte günümüze dek uzanan belediyeciliğin ise özellikle kentleşme ve demokratikleşme açısından genel bir irdelenmesini, yine dosyamızda bulabileceksiniz...