Edebiyatta Mimarlık

Edebiyatta Mimarlık, sözel, düşünsel, kurgusal, estetik, insan ruhunu eksen alan yaratıcı dünyasıyla edebiyatın ve aynı amaca farklı yollardan ulaşmaya çalışan mimarlığın iki kadim disiplin olduğunun ve bu ikisinin içinde birbirini besleyen sayısız unsur bulunduğunun bilinciyle kurgulanmıştır.

Mimarların, edebiyatın önemli yapıtlarında yaratılmış mekân kurgularını içselleştirdikleri takdirde emsalsiz bir imge dünyasına ulaşacakları ve bu deryada bulduklarıyla yapıtlarını çok daha nitelikli ve değerli bir noktaya taşıyacakları öngörüsüyle hazırlanmıştır.

Hikmet Temel Akarsu ve Nevnihal Erdoğan’ın yaklaşık 7 yılda hazırladıkları bir projenin ürünü olan kitapta, dünya ve Türk edebiyatından yaklaşık 100 önemli yazarın mimarlığa vurgu yapan edebi yapıtları mimar, sanatçı, felsefeci ve akademisyenlerden oluşan 50’nin üzerinde isim tarafından mercek altına alındı.

Sonuçta da Homeros, Evliya Çelebi, Umberto Eco, Orhan Pamuk, Dostoyevski, Platon, George Orwell, J.R.R. Tolkien, Italo Calvino, Kafka, Yahya Kemal, Victor Hugo gibi ünlü yazarların yapıtları, yarattıkları mimari evrenle birlikte, mimarların yanı sıra tüm okuyucuların imge dünyasını varsıllaştırmak hedefiyle, çeşitli kategoriler altında okuyucuya sunuldu.

Akarsu ve Erdoğan, ikinci baskı için yapılan revizyon ve güncellemelere ilişkin kaleme aldıkları Önsöz’de şunları söylüyor:

“…Zorlu, zahmetli, hummalı, heyecanlı, çok sesli ve çok renkli ama hepsinden önemlisi çok zevkli bir serüvendi Edebiyatta Mimarlık projesi. Hele hele finalde harikulade tasarlanmış bir kitap ürün olarak ortaya çıkınca bütün yorgunluğumuzu unutmak bir yana projenin bambaşka versiyonları için çalışmak üzere yeniden arzu duymaya başladık…

Sadece son dönem edebiyatındaki mimarlığı mercek altına alan Çağdaş Edebiyatta Mimarlık adlı yeni bir kitabın çalışmalarına koyulduk. Durum böyle olunca, birinci ciltte yer alan ve çağdaşlar arasında sayılması gereken bazı yazarların eserlerini ikinci cilde aktardık. Klasikler arasında yer alacağı kesinleşmiş Orhan Pamuk, İhsan Oktay Anar vs. gibi bazı yazarların eserlerine ise dokunmamayı tercih ettik.

Birinci ciltte eleştiri almış birkaç yazıyı kitaptan çıkarıp, birkaç yazıyı da yeniden kaleme aldırdık. Bunun yanı sıra hep eksikliğini hissettiğimiz ve içimizde ukte kalmış Melling’in İstanbul ve Boğaz Kıyılarına Pitoresk Seyahat’i, Mansell’in Levant’ı, Sterne’nin Duygu Yolculuğu, Károly Kós’un İstanbul Şehir Tarihi ve Mimarisi, İlhami Bekir Tez’in Taşlıtarla’daki Ev’i ve Fuat Sevimay’ın efsane çevirisi ile edebiyat ortamlarına kor gibi düşen Joyce’nin Finnegan Uyanması gibi bazı önemli yapıtlar hakkındaki kapsamlı incelemeleri de ikinci basıma ekledik...”

Öğrenciler başta olmak üzere mimarlar, iç mimarlar, tasarımcılar, şehir plancıları, sanatçılar için bir “okuma kılavuzu” olarak da nitelendirilebilecek bu kitabı okumanın kentli bilincine sahip herkes için elzem olduğunun altını çizen Akarsu ve Erdoğan’a göre, “Kitapta yer verilen eserler, hayatı en açıklayıcı yönleri ve mimari arka planlarıyla birlikte ortaya koymuşlardır... Geleceğin kentlerini sağaltmak, güzelleştirmek ve daha yaşanır kılmak için bu şaheserleri dikkatlice okumak, duyumsamak, özümsemek gerekmektedir.”