Ethica ve Nazariyat

Ethicainın kaynağı ve esasları üzerine bir değerlendirme
"Ethica", "etkilenişler'in (affectuum)", "iyi (bonum)" ve "kötü (malum)" esasında tanzim edilmesi,

"rasyonel yetin vasıtasıyla bastırılması ve ölçüye bağlanması suretiyle "hürriyet'e (libertas)" götüren yolu tasvir eden fikriyattır.

"Ethica'ya" mahsus tasavvurun kaynağı "Tanrı (Deus)", "cevher (substantia)" ve "asl'i sıfat (attributum)" kavramlarıdır.

Her "asl'i sıfat", bir "isim" teşkiline mahsus esastır. Bu bakımdan, "Ethica'ya" mahsus "cevher", "asl'i sıfat'lar" esasında "isimler'den" müteşekkil "çokluk'tur". Ancak, bu surette "çokluk'a", "Ethica'ya" mahsus zemin esasında "birlik" vermek ve "Tanrı'yı (Deus)" bu yolla "tek (unicus)" olarak ele almak imkan dahilinde değildir.

"Ethica" bu itibarla "Tanrılar'a" mahsus "mutho-logia'dır". Bu hususu, "nazariyat" cihetinden açtık, inceledik ve değerlendirdik.

Bu bakımdan, "Ethica'ya" mahsus tasavvur, "sahte-ethicaidan (pseudo-ethica)", "beşer'e" mahsusen tasvir edilen "hürriyet (libertas)", "sahte-hürriyet' ten (pseudo-libertas)" ve "erdem (virtus)" ise esasen "sahte-erdem'den (pseudo-virtus)" ibarettir.