Etnoarkeolojik Bir Bakışla Troya Tarihi Milli Parkı’nda Taşınabilen Taşlar

Devşirme malzeme kullanımı arkeolojinin en önemli sorunlarından biridir. Tarihin en eski dönemlerinden beri malzemenin ikincil kullanımı veya devşirme malzeme kullanımı arkeolojik açıdan sorun olmuştur ve olmaya devam edecektir. Devşirme malzemenin arkeolojik alanlarda neden, nasıl ve ne amaçla kullanıldığı ile ilgili sorular genelde çok net cevaplanamamaktadır. Doğrudan antik yerleşimlerin üzerine kurulmuş çok sayıda kent ve köy bulunurken, bu yerlerden taşınan taşlarla kurulan yerleşimler de mevcuttur. Bu türden devşirme malzeme kullanımının en yoğun olduğu yerlerden biri de Troya Tarihi Milli Parkı’dır. 
Troya Antik Kenti’nde 1932-1938 yılları arasında kazı yapan C. W. Blegen döneminde çekilen ve bu kitabın da ön kapağında gördüğünüz fotoğrafta olduğu gibi, Blegen öncesi kazılardan da çıkan işlenmiş taşlar köylüler tarafından alınarak evlerin inşasında kullanılmıştır. Bu durum sadece antik kentler için değil, Osmanlı Dönemi’nde terk edilen köyler için de söz konusudur.  Binlerce yıl önce bir ustanın elinde şekil bulan taşlar, değişen toplumlar tarafından, bulunduğu yerde değerlendirilmiş veya başka bir yere taşınarak yeniden kullanılmıştır. Aynı taşlar, şimdilerde Son Troyalılar dediğimiz Milli Park içinde yaşayan insanların evlerinde yeni yaşamları izlemeye devam etmektedir.
Fecri POLAT