Felsefeyle Özgürleşen İnsan

Jaspers'e göre iç özü en yüksek kişiliğe eriştirmek felsefenin görevidir. Gerçek felsefe kaynaklardan gelip, boyuna yeni atılımlara giden felsefedir. İnsanın saygınlığı, değeri de ahlaklılıkta bulunur. Ancak ahlaksal eylemde bulunma olanağı, insana insan olabileceğini gösterir. Felsefenin kültür alanlarıyla, bilimle, sanatla, dinle bağlantısı nedir?

İlkin felsefe tek tek bilimlerin bir toplamı değildir. Bilimler nesneldir, felsefe kişiseldir. Bilim, bilgiyi erk olarak koyar, felsefe ise bilinebilir olanı aşar; bilim temsil edilenilir olan genel akla yönelir, felsefe ise, temsil edilemez olan tek kişiye, yeni sonuçlara götürmek üzere her doğruluk koruncağını kırar. Felsefe kültürün öteki biçimleri olan sanat ve dinden de ayrılır; arasında uçurum vardır. Sanata gerçi felsefenin yapamayacağı bir şeyi gerçekleştirir. Bunu bir ikinci dünya, yani estetik dünya kurarak başarır. Sanat insanları katlanabilmeleri için nesnel dünyayı güzelleştirir; felsefe ise tam tersine dünyanın bütün bozuk ve zavallı yanlarını gösterir, insanları nesnelerden ayırıp, kendi öz varoluşlarına götürmek için.

Felsefe dinle de savaşıma girmek zorundadır. Din tarihsel bir açıklamaya (vahiy) dayanır, felsefe ise üstün tutulan bir tarihsel olay tanımaz. Din inanca bağlılığı gerektirir; felsefe ise bağlayıco bir düşünce tanımaz, bireyin koşulsuz özgürlüğünü ister. Din kendi doğrularını, olmuş bitmiş doğmalar halinde verir; felsefe ise her gerçici sonucu aşan bir ilerleme tanır. Din bu dünyayı horlar. Felsefe ise bu dünya ile ilgili yaşam ve insan sevgisini ister.