Fethali Kaçar'ın Çağatay Türkçesi Sözlüğü Cilt: 1

Bu çalışmada, Fetg-‘Alí Ķacar-ı Ķazvíní Sapanlu tarafından Nasıruddin Şah adına üç yılda yazılıp 1861'de İran'da tamamlanan Lugat-ı Etrakiyye adlı Çağatay Türkçesi-Farsça sözlük incelenmiş, eserden elde edilen dil bilgisel ve sözlüksel malzeme ortaya konmuş ve sahaya ait başka benzeri eserlerle karşılaştırılarak bu eserin Türk dilinin gelişme sürecine olan katkısı belirlenmiştir.

Aynı zamanda Çağatay Türkçesi metinlerinin okunması ve değerlendirilmesinde karşılaşılan sorunların bu eser sayesinde giderilmesi ve böylelikle de Türk dil biliminin bazı sorunlarının çözülmesi amaçlanmıştır. Fetg-‘Ali Ķacar'ın sözlüğünü incelemekle Türkiye'de ilk kez olarak bu sözlüğü ortaya koymuş olacağız ve bu da Çağatay Türkçesi sahası ve Türk dil bilimi çalışmalarına büyük bir katkı sağlayacaktır.

Fetg-'Ali Ķacar bu sözlükte birçok kaynaktan yararlanmıştır. Senglah, Hulasa-yı ‘Abbasi, Bedayi‘ü'l-Lugat, Abuşķa, Nasíri, Ferheng-i Vassaf ve Burhan-ı Ķasi‘ gibi sözlükler bunlardan birkaçıdır. 8578 tane kırmızı mürekkeple yazılı sözcüğü içinde barındıran bu sözlük, Çağatay Türkçesinin sözcük dağarcığını görmemiz açısından değer taşımaktadır. Yaptığımız çalışmanın tarihi Türk lehçeleri içerisinde önemli bir yere sahip olan Çağatay Türkçesi söz varlığının oluşturulmasına bir katkı sunacağı kanısındayız.