Gırnati Seyahatnamesi_{(Tuhtetu'l - Elbab ve Nuhbetu'l-a cab)}

Bu çalışma, Ebû Hâmid Muhammed el-Gırnâtî’nin 1114 yılında İspanya’nın Gırnata şehrinden yola çıkması ile başlayıp, 55 yıl süren gezisi sırasında görüp duyduklarını yazdığı seyahatnamesini ihtiva etmektedir. Müellif bu süre içerisinde Kuzey Afrika, Arap Yarımadası, İran Coğrafyası, Kafkaslar ve Doğu Avrupa’ya kadar olan Karadeniz’in kuzeyindeki toprakları gezmiştir. Buralarda gördüğü ilginç olayları, yapıları, insanları ve zaman zaman buralardaki insanların kültür hayatına dair özellikleri 80’li yaşlarında bir kitap halinde getirmiştir. 

XII. yüzyıla ait olan bu eserin sanat tarihi, kültür tarihi ve Karadeniz’in kuzeyinde yaşayan Türklerin tarihi hakkında bilgiler vermesi, onu önemli kılan özellikleri arasındadır. Bir diğer özelliği de eserde geçen bazı bilgilerin mitolojik diyebileceğimiz rivayetlerden oluşmasıdır. Dünya’daki önemli sayılabilecek denizler hakkında bilgiler vermesi de eserin özelliklerinden biridir. Bununla birlikte deniz ve karadaki hayvanlar hakkında da bilgiler sunmaktadır.

Bu seyahatnamenin, bilinmeyenlere dair ortaya yeni bilgiler koyarken, bilinenlere dair bilgileri de destekleyici olması, eserin bütün olarak tarih araştırmaları için önemli olduğunun bir kanıtıdır. Diğer taraftan eserin geniş bir şekilde Türklerden bahsediyor olması Türk tarihi için başlı başına bir önem arz etmektedir.