Gönül Dergahından Mektuplar

Her gönül, ayrı bir definedir. Kimi lebâleb inci-mercanla doludur; etrafa bu güzellikleri saçar durur. Kiminin hazinesi ise, yıkık dökük harâbeler altında, sadece meraklısına "merhaba” der. Kimi gönül de, toprak altında gün ışığını bir an bile göremeden çürüyüp giden hazineler gibi, kendi kendine yanıp sönen bir mum olur. Yerini, zamanını ve muhatabını bulamaz. Konuşamaz, konuşsa anlaşılamaz.
 
Gönül, bir mekteptir. Orada insan "vicdan” adlı öğretmenden hayatın doğru ve yanlışlarını öğrenir. Bu mektebi gereği gibi okuyup mezun olanlar; sadece siyah ile beyazı birbirinden ayırt etmekle kalmaz; ak sütün içindeki beyaz kılı bile fark edecek bir bakış derinliğine sahip olurlar. Aynı şekilde vicdan adlı muallimden icâzet (diploma) alanlar, hayatta bir kuyumcu terazisi kadar hassas ve şaşmaz ölçüler içinde adâlet ve hakkâniyet tartıp dağıtırlar.