Grundrisse 1_{Ekonomi Politiğin Eleştirisinin Temelleri}

İÇİNDEKİLER

11 Sunuş, Marx-Engels-Lenin Enstitüsü

A. GİRİŞ

21 I. Üretim, Tüketim, Bölüşüm, Değişim (Dolaşım)

21 1. Üretim

21 Bağımsız Bireyler. 18. Yüzyıl Fikirleri

23 Tarihsel Üretim İlişkilerinin Sonsuzlaştırılması. Genel Olarak Üretim ve Bölüşüm. Mülkiyet.

26 2. Üretimin Bölüşümle, Değişimle, Tüketimle Genel İlişkisi

28 [Tüketim ve Üretim]

32 Bölüşüm ve Üretim

35 c1) Son Olarak Değişim ve Dolaşım

35 Değişim ve Üretim

37 3. Ekonomi Politiğin Yöntemi

45 4. Üretim. Üretim Araçları ve Üretim İlişkileri. Üretim İlişkileri ve Dolaşım İlişkileri. Üretim ve Dolaşım İlişkilerine İlişkin Olarak Devlet ve Bilinç Biçimleri. Hukuksal İlişkiler. Aile İlişkileri.

PARA BÖLÜMÜ

49 Alfred Darimon: De la Reforme des Banques.

72 [Paranın Doğuşu ve Özü]

102 [Para İlişkilerinin Taşıyıcısı Olarak Değerli Metaller]

103 a) Özel Metallerle İlişkisi Yönünden Altın ve Gümüş

109 b) Farklı Metaller Arasında Değer Oranı Dalgalanmaları

114 [Paranın Çevrimi]

116 [Değerlerin Ölçüsü Olarak Para]

121 [Dolaşım Aracı Olarak Para]

129 c) Zenginliğin Maddi Temsilcisi Olarak Para (Paranın Birikimi; Bundan Önce Sözleşmelerin Genel Konusu vb. Olarak Para)

SERMAYE BÖLÜMÜ

161 Sermaye Olarak Para Bölümü [Paranın Sermayeye Dönüşümü]

161 Basit değişim. Değişim yapanların ilişkileri. Eşitlik, özgürlük vb. uyumları. (Bastiat. Proudhon.)

172 Birinci Kesim: Sermayenin Üretim Süreci

172 Sermaye. Değerlerin toplamı. — Toprak mülkiyeti ve sermaye. — Sermaye dolaşımdan gelir. İçerik değişim-değeri. — Ticaret sermayesi, para sermaye ve para faizi. — Dolaşım bir başka süreci önvarsayar. Önvarsayılan uçlar arasında devinim.

177 Dolaşımdan kapitalist üretime geçiş. — Sermaye nesneleşmiş emektir vb.. — Değerin üretimi için değer toplamı.

180 1) Dolaşım ve Dolaşımdan Gelen Değişim-Değeri Sermayenin Önkoşuludur

184 2) Dolaşımdan Gelen, Dolaşımın Önkoşulu Olan, Dolaşımda Emek Aracılığıyla Kendisini Koruyan ve Çoğalan Değişim-Değeri

184 Ürün ve sermaye. Değer ve sermaye. Proudhon.

186 Sermaye ve emek. Değişim-değeri ve değişim-değeri için kullanım-değeri. — Para ve onun kullanım-değeri (emek) bu ilişkide sermaye. Değerin kendi kendini çoğaltması onun tek hareketidir. — Hiçbir kapitalistin kâr elde etmeksizin sermayesini kullanmayacağı deyimi. — Maddesine göre sermaye nesneleşmiş emektir. Karşıtı: canlı, üretken (yani değer koruyan ve artıran) emek. — Üretken emek ve hizmet olarak emek. — Üretken ve üretken-olmayan emek. A. Smith vb. — Lauderdale anlamında hırsız ve üretken emek.

193 Sermayenin emekle değişiminde iki farklı süreç. (Burada sermayeyle değişilenin kullanım-değeri, özgül ekonomik biçime aittir vb..)

194 Sermaye ve modern toprak mülkiyeti. — Wakefield

200 Sermaye ile emek arasında değişim. Parça başına ücret. — Emek-gücünün değeri. — Ücretli işçinin genel servetteki payı yalnızca miktar olarak belirlenir. — İşçinin eşdeğeri para. Öyleyse sermaye karşısında eşit. — Ama onun değişiminin amacı gereksiniminin karşılanmasıdır. Onun için para yalnız dolaşım aracıdır. — İşçinin zenginleşme aracı olarak tasarruf, feragat. — İşçinin değersizliği ve değersizleşmesi sermayenin bir koşuludur.

207 İşçi karşısında sermaye yalnız nesnel zordur. Kişisel değeri yoktur. — Hizmetten farklılığı. — Sermaye ile değişimde işçinin amacı. — Tüketim. Durmadan yeniden başlama zorunluluğu: işçinin sermayesi olarak emek. (Sermaye olarak emek-gücü!) — Ücret üretken değildir.

209 Sermaye ile emek arasındaki değişim basit dolaşıma girer, işçiyi zenginleştirmez. — Emek ve mülkiyet ayrılığı bu değişimin önkoşuludur. — Emek nesne olarak mutlak yoksulluk, özne olarak servetin genel olanağıdır. — Emek özel belirlenimi olmaksızın sermaye karşısındadır.

211 Emek sürecinin sermayeye soğurulması (sermaye ve kapitalist).

217 Sermayenin içeriği olarak üretim süreci. — Üretken ve üretken-olmayan emek (üretken emek — sermaye üreten). İşçi, emeği ile değişim-değeri olarak, kapitalist kullanım-değeri olarak ilişkilidir vb.. — İşçi, emeğini servet üreten güç olarak bırakır [entäussert sich]. (sermaye onu bu haliyle kendine maleder.) — emeğin sermayeye dönüşmesi vb.. Sismondi, Cherbuliez, Say, Ricardo, Proudhon vb..

223 Değerlenme süreci. — (Üretim maliyeti). — (artı-değer değişimle açıklanamaz. Ramsay. Ricardo.) Kapitalist kendi ücreti vb. ile geçinemez. (Zorunlu ama üretken-olmayan üretim giderleri.) — Değerin salt kendini koruması, çoğalmaması, sermayenin özüne aykırı düşer.

229 Sermaye üretim maliyetine sermaye olarak girer. Faiz getiren sermaye. Proudhon.

232 Artı-değer. Artı-emek-zamanı. — Ücret üzerine Bastiat. — Emeğin değeri. Nasıl belirlenir? — Değerlenme sermayenin korunmasıdır. Kapitalist yalnız işiyle geçinemez vb.. — Sermayenin değerlenmesinin koşulları. Artı-emek-zamanı vb.. — Sermaye ne ölçüde üretkendir (artı-emeğin yaratıcısı olarak vb.), yalnız tarihsel-geçişli nitelikte. — Jamaika'da özgür zenciler. — Bağımsızlaşmış servet, köle emeği ya da ücretli emek ister (her iki durumda zorla çalışma).

236 Artı-değer. Ricardo. Fizyokratlar. A. Smith. Ricardo

243 Artı-değer ve üretken güç. Bunlar arttığı zaman ilişki. — Sonuç. — Emeğin üretken gücü, Sermayenin üretken gücüdür. — Gerekli emeğin azalışıyla orantılı olarak, sermayenin değerlenmesi güçleşir.

250 Sermayenin değerinin artışı üzerine

261 Emek işlediği malzemenin ve kullandığı aletin değerini yeniden-üretmez. Emek sürecinde kendi nesnel koşulları olarak onlarla ilişkiye girerek, bunların değerini korur. Bu canlandırıcı ve koruyucu güç sermayeye bedavaya malolur; Daha çok sermayenin kendi gücü olarak ortaya çıkar vb..

265 Mutlak artı-emek-zamanı. Göreli olanı. — Malzemede vb. varolan emek-zamanını eşanlı koruyan, canlı emeğin niceliği değil, emek olarak onun niteliğidir. — Doğrudan üretim sürecinde biçim ve öz değişimi. — Üretimin önceki basamağının daha sonraki yoluyla korunması, basit üretim sürecinde içerilir vb.. — Eski kullanım-değerinin yeni emek yoluyla korunması vb.. — Üretim süreci ve değerlenme süreci. Nesneleşmiş emek miktarının korunması, yeni emek için kullanım-değerleri olarak onun niteliğinin, canlı emekle olan ilişkisi yoluyla korunması sonucu olur. — Gerçek üretim sürecinde emeğin nesnel varlık koşullarından ayrılığı ortadan kalkar. Ama bu süreçte emek, sermaye ile birleşik duruma gelir vb.. Sermayenin kendini korumasının gücü olarak ortaya çıkar. Değerin ölümsüzleşmesi.

270 Kapitalist artı-emeği, malzemenin ve aletin değerinin korunmasıyla birlikte, karşılıksız sağlar. Emek, eski emeğe yeni bir emek ekleyerek, aynı zamanda eski emeği korur, kalıcılaştırır. — Üründe değerlerin korunması sermayeye bedavaya malolur. — Kapitalist, günlük-emeği sahiplenerek, gelecekteki emeğe sahip olma bonosunu (ve sahiplenmeyi) sağlar.

276 Kâr ile artı-değerin birbiriyle karıştırılması. Carey'in yanlış hesabı. — Eski değerin korunması için işçiye ödeme yapmayan kapitalist, eski sermayeyi korumak üzere işçiye verdiği izin için bir de geri ödeme ister. — Artı-değer ve kâr vb.. — Aletin ve ücretin tüketilmesinin farkı. Birincisi üretim sürecinde, ikincisi onun dışında tüketir. — Artı-değerin çoğalması ve kâr oranının azalması. (Bastiat.)

288 Aynı andaki işgünlerinin çoğalması. (Sermayenin birikimi.) Makineler. — Sermayenin değişmeyen kısmının, emek ücretine yatırılan değişen kısmına oranla büyümesi = emeğin verimliliğinin büyümesi. — Verimlilik artışında sermayenin, aynı sayıda işçiyi istihdam etmek üzere büyümesi gereken oran.

296 Genel sermaye üzerinden yüzde, çok farklı oranları ifade edebilir. — Sermaye (mülkiyet gibi) emeğin üretkenliğine dayanır.

300 Artı-emek-zamanının çoğalması. Aynı andaki işgünlerinin çoğalması (nüfus). (Nüfus, gerekli emek-zamanının azalışı yani canlı emek kapasitesi üretimi için gereken sürenin azalışı ölçüsünde artabilir.) — Artı-sermaye ve artı-nüfus. — Toplum için boş zamanın yaratılması.

303 İkinci Kesim: Sermayenin Dolaşım Süreci

303 Sermayenin üretim sürecinden dolaşım sürecine geçiş. — Üretken güçlerin çoğalması yoluyla sermayenin kendisinin değersizleşmesi. (Rekabet). (Üretim süreci ve değerlenme sürecinin birliği ve çelişkisi olarak sermaye) Üretimin sınırı olarak sermaye. — Aşırı-üretim. (İşçilerin kendi talebi.) — Kapitalist üretimin sınırları.

322 Aşırı-üretim. — Proudhon (İşçinin satın aldığı metanın fiyatında kârı vb. ödemesi ve gene de gerekli emek ücretini alması nasıl olabiliyor?) — Metanın fiyatı ve emek-zamanı. Fazlalık vb. (Fiyat ve değer vb.) — Kapitalist çok pahalıya satmaz; ama gene de maliyetinin üstünde satar. — Fiyat (oransal). Bastiat. Oransal fiyatın düşmesi. — Fiyat, sermayeye zarar vermeden değerin altına düşebilir. Fiyat çarpımında sayı ve birim (ölçü) önemlidir.

332 Sermayenin özgül birikimi (Artı-emeğin (gelir) sermayeye dönüşmesi.) — Proudhon. Değer ve fiyat belirlenimi. Eski toplumlarda (köleler) artı-üretim değil, artı-tüketim.

333 Genel kâr oranı. — Kapitalist yalnızca kendi üretim maliyetine satarsa, bu, öteki kapitalistlere aktarımdır. İşçi bundan hemen hiçbir şey kazanmaz.

342 Kapitalist üretimin sınırı. — Artı-emeğin gerekli emeğe oranı. Sermaye tarafından tüketilen artının, sermayeye dönüşen artıya oranı. — Bunalımlar sırasında değersizleşme.

345 Üretim sürecinden çıkan sermaye gene para olur.

348 Artı-emek ya da artı-değer, artı-sermaye olur. Kapitalist üretimin bütün koşulları şimdi (ücretli) emeğin kendisinin sonuçları olarak ortaya çıkar. Emeğin gerçekleşme süreci aynı zamanda onun gerçeksizleşme sürecidir.

354 Artı-sermaye I'in oluşması — Artı-sermaye II. — Mülk edinme yasasının dönüşmesi. — Üretim ve değerlenme sürecinin başlıca sonucu: Sermaye ve emek ilişkisinin, kapitalist ve işçi ilişkisinin yeniden-üretimi ve yeni üretimi.

356 Sermayenin başlangıç birikimi. (Gerçek birikim). — Bir kez tarihsel olarak gelişmiş sermaye, kendi varlık koşullarını bizzat yaratır (oluşumunun koşulları olarak değil, varoluşunun sonuçları olarak). — (Ücretli emeğin tersine kişisel hizmetler). — Mülk edinme yasasının dönüşmesi. İşçinin ürününe gerçek yabancılığı. İşbölümü. Makineler vb..

367 Kapitalist üretim öncesi biçimler. (Sermaye ilişkisinin ya da ilkel birikimin oluşumu öncesi süreç üzerine)