Hakikat Komisyonları

Hakikat Adalet Hafıza Merkezi çatışma dönemleri ve otoriter yönetimler boyunca yaşanan hak ihlallerinin açığa çıkarılmasına ve tüm bu süreçlerle geçiş dönemi adaleti perspektifiyle hesaplaşılmasına katkı sunmak amacıyla kurulmuş bir sivil toplum kuruluşudur. Dünyadaki barış süreçleri deneyimleri bize kalıcı barış için silahların susmasının gerekli ama yeterli olmadığını gösteriyor. Barışın kalıcı ve birlikte yaşamanın mümkün olabilmesi için kapsamlı yapısal reformların yanı sıra bu reformlara zemin teşkil edecek yeni bir toplumsal mutabakata ihtiyaç vardır. Bu toplumsal mutabakat sağlanırken mağdurların seslerinin duyulması ve çatışmaya sebep olan faktörlerin açıkça konuşulması temel ihtiyaçlardan biri. İşte bu noktada çatışma sonrası toplumlarda hakikat komisyonları devreye giriyor.

Elinizdeki bu yayın iki bölümden oluşuyor. Birinci bölüm geçiş dönemi adaleti konusunda çok uzun yıllardır dünyanın çok farklı ülkelerindeki çalışmalarıyla bilinen New York merkezli Uluslararası Geçiş Dönemi Adaleti Merkezi (International Center for Transitional Justice - ICTJ) tarafından yayımlanmış "Truth Seeking: Elements of Creating an Effective Truth Commission" adlı yayının çevirisini bulacaksınız. Bu yayın hakikat komisyonlarının kuruluş aşamasından raporlama sürecine etkili uygulamalara genel bir çerçeve sunuyor. İkinci bölüm ise Hafıza Merkezi'nin çok çeşitli kaynaklardan derleyerek oluşturduğu Arjantin Şili El Salvador Güney Afrika Cumhuriyeti Guetamala Sierra Leone Doğu Timor Peru Fas Brezilya A.B.D. ve İrlanda'dan 10 hakikat komisyonu ve 2 tarihsel uzlaşma komisyonu üzerine vaka örneklerinden oluşuyor. Dünyadaki hakikat komisyonu deneyimlerinden faydalanılarak bu raporda sunduğumuz rehber bilginin ve somut vaka örneklerinin Türkiye'de barış sürecinde bir hakikat komisyonu kurulmasına yönelik tartışmalara katkı sunmasını umuyoruz.