Hekimin Aydınlatma Yükümlülüğü – Aydınlatılmış Onam – Tazminat Sorumluluğu

Kişinin onamı olmadan kişilik haklarına yapılan her müdahale prensip olarak hukuka aykırıdır. Kişiye yapılan tıbbi müdahale de kişinin sağlık, vücut bütünlüğü ve yaşam hakkı gibi haklarını ilgilendiren bu tür müdahalelerdendir. Kişinin onamı, kendisine yapılan tıbbi müdahalenin hukuka aykırılığını ortadan kaldırır. Ancak onamın da hukuken geçerli bir onam olabilmesi için kişinin müdahale öncesinde müdahale hakkında bilgilendirilmesi şarttır. Hastanın bilgilendirilmesine dayanmayan bir onamın hukuken geçerliliğinden söz edilemez.

Hekimin aydınlatma yükümlülüğü hekim açısından bir yükümlülük iken hasta açısından bir haktır. Bu hak sayesinde hasta, tıbbi müdahalenin anlamı, özellikleri, riskleri, yararları, sonuçları hakkında hekimden bilgi alarak özgür bir seçim yapma ve kendi geleceğini belirleme olanağına kavuşmaktadır. Hekimin aydınlatma veya aydınlatılmış onam alma yükümlülüğünü ihlal etmesi halinde hukuki sorumluluğu doğacaktır. Bu sorumluluk genellikle hekimin yol açtığı zararların giderilmesi amacıyla maddi ve/veya tazminata hükmedilmesi şeklinde ortaya çıkmaktadır.

Bu kritik konunun içeriğinin daha iyi anlaşılması, hasta-hekim diyalogunun ve işbirliğinin geliştirilmesi, böylelikle bu konudaki hukuki sorunların önlenesi veya sorunların ortaya çıkması durumunda çözüm konusunda yol gösterici olması temennisiyle bu çalışmada hekimin aydınlatma yükümlülüğü ve bundan kaynaklanan hukuki sorumluluk konuları işlenmiştir.