Hukukun Temel Kavramları

İnsanın en önemli ihtiyaçları yeme, içme, giyinme, barınma, eğitim, sağlık olarak sıralanabilir. Bunlar kadar önemli başka bir ihtiyaçları da sosyal düzen kurallarıdır. Gerçekten, insanların gerek fert olarak hayatlarını sürdürebilmeleri gerekse toplum hayatını düzen içerisinde sürdürebilmeleri için birtakım kurallara ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu kurallar arasında, adaleti, eşitliği, düzeni ve güvenliği sağlama amacı güden ve Devletin uyulmasını zor kullanarak sağladığı hukuk kuralları ayrı bir yere sahiptir. Bu önemi sebebiyle de sadece hukuk fakültelerinde değil, hemen her fakültede hukukun temel kavramları, hukuka giriş, hukuk başlangıcı ve benzeri adlarla hukuk kuralları hakkında genel bilgi vermeye yönelik, hukuki müesseseleri genel hatlarıyla ele alan, temel hukuk mantığını kazandırma amacı taşıyan derslere yer verilmektedir. Hatta yalnızca üniversitelerde değil, artık ortaokullarda da “Hukuk ve Adalet” adıyla aynı amacı güden dersler müfredata eklenmiş bulunmaktadır.

Bu kitap, yıllardır çeşitli fakülte ve yüksekokullarda hukukun temel kavramları, hukuka giriş, hukuk başlangıcı gibi dersleri veren beş ayrı akademisyen tarafından birlikte kaleme alınmıştır. Amacımız; ders programlarında bu dersler bulunan iktisadi ve idari bilimler fakülteleri, sosyal ve beşeri bilimler fakülteleri, uygulamalı bilimler fakülteleri, sosyal bilimler meslek yüksekokulları ve adalet meslek yüksekokulları ve benzeri okulların öğrencilerine genel bilgi sunan, hukuki müesseseleri tanıtma ve hukuk mantığını kazandırma amacı güden bir eser ortaya koymaktır. Böylece yıllar içerisinde oluşan bilgi birikiminin ve özellikle bu derslerdeki tecrübenin, öğrenciye faydalı olacak tarzda sunulması arzu edilmiştir.

Kitapta; konular, anlaşılır bir dille ve mümkün olduğunca örneklerle aktarılmaya ve zaman zaman şemalarla açıklanmaya çalışılmıştır. Bilimsel eserlere dipnotlarda atıf yapılmayarak, yararlanılan eserler kaynakçada gösterilmekle yetinilmiştir. Kitabın yazımında hukuk alanında yayımlanmış genel eserlerden faydalanılmıştır. Doktrindeki tartışmalara yer verilmemiştir. Okuyucuya yararlı olacağı düşüncesiyle bir kavram dizini eklenmiştir.

Kitap, sistematiği ve konu bütünlüğü bozulmayacak şekilde, yazarlarının kaleme aldıkları kısımlar dikkate alınarak bölümlere ayrılmıştır. Ancak, bazı bölümlerde bazı konular farklı yazarlar tarafından kaleme alınmıştır. Bu çerçevede; tarafımdan, birinci bölüm, ikinci bölüm, üçüncü bölümün § 1., § 2. ve § 3. başlıkları ve yedinci bölüm kaleme alınmış; üçüncü bölümün § 8. başlığı, dördüncü bölüm ve dokuzuncu bölüm Dr. Öğretim Üyesi Aynur Hasoğlu; üçüncü bölümün § 5., § 6. ve § 7. başlıkları ile sekizinci bölümün § 1. ve § 2. başlıkları Dr. Öğretim Üyesi İsmail Atamulu; altıncı bölüm ile sekizinci bölümün § 3. başlığı Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Hulusi Akkaş; üçüncü bölümün § 4. başlığı, beşinci bölüm ve sekizinci bölümün § 4. başlığı da Dr. Öğretim Üyesi Gökhan Şahan tarafından yazılmıştır.

Birden fazla yazarın bir eseri kalemi almasının kolaylıkları yanı sıra bazı güçlükleri de bulunmaktadır. Özellikle kullanılan dil ve üslup yazara göre değişmektedir. Bu dil ve üslup farklılığının, yazarların özgün tarzlarını bozmadan, okuyucuyu yormayacak ve anlamayı zorlaştırmayacak şekilde asgariye indirilmesi, birliğin sağlanması gerekmektedir. Bu eserin yazımında, dil ve üslup birliğini sağlama görevini değerli meslektaşım Dr. Öğretim Üyesi İsmail Atamulu üstlenmiş ve fedakârane çalışmasıyla başarıyla gerçekleştirmiştir.