Hz. Ali’nin Hayatı, Kişiliği Ve Siyasi Faaliyetleri

Biz, Hz. Ali’ninhayatını ve dönemini araştırma konusu olarak seçmekle, kaynaklarda yer alanonunla ilgili haberleri değerlendirme süzgecinden geçirip, doğruları ortayaçıkarmayı gaye edindik. Zira eskiden ve zamanımızda, Hz. Ali’nin hayatı vedönemi ile ilgili kaleme alınmış birçok kitap ve makaleye rastlamak mümkündür.Fakat bunların büyük bir kısmı, bilimsel kimlikten uzak, daha çok gelenekselbilgi ve sözlü haberlere göre yazılmış eserlerdir.
Hz. Ali’nin, Hz.Peygamber’e olan yakın akrabalığı, İslâm’ın Arap yarımadasına yayılışıesnasında göstermiş olduğu başarılı askerî çabaları, ilmî ve edebî birçok üstünözelliğe sahip olması, onu İslâm tarihinin az bulunan örnek kişiliklerden birihaline getirmiştir. Kısa süren hilâfeti dönemi ise, başından sonuna kadarkarışıklık ve iç savaşlarla geçmiştir. Bu nedenle onun siyasî hayatı vezaferlerle sonuçlanan savaşları, zaman zaman batılı ve müslüman birçok yazar vearaştırmacının dikkatini çekmiş ve sonuçta bu konu ile ilgili çok sayıda eserve makale kaleme alınmıştır. Fakat açıkca belirtmek gerekir ki, Hz. Alidönemini ele alan çalışmalar hiçbir zaman siyasî tarih sınırını, başka birdeyişle Cemel, Sıffîn ve Nehrevan olaylarını aşmamış; bu durumun bir sonucuolarak siyasî tarih dışında kalan özellikle idarî ve iktisadî alanlar gözardıedilmiştir.
Hz. Ali gibi, çokyönlü bir İslâm büyüğünün hayatını eksiksiz ve bütün detayı ile kaleme almakelbette ki, kolay değildir. Bu sebeple, onun doğumundan ölümüne kadar sürenyaklaşık 63 senelik hayatını üç bölümde ele almayı uygun gördük. Bu da,İslâm’ın ortaya çıkışından önceki on senelik Cahiliye devri ile Hz. Muhammed(S. A. V.), ilk üç Halife zamanı ve kendi hilâfeti döneminin siyasî yönünükapsamaktadır.