İnsanın Beşinci Zindanı

Elinizdeki kitap Ali Şeriati'nin "zindandan kurtuluş" meselesinde verdiği çözümün kifayetsizliğine işaret etmektedir. Kanaatimce insan, kendi ellerinden çıkan tabiat dışı üretimlerle yeniden zindana girmektedir. Teknoloji-bilim kurtuluşa çağırmamaktadır. Ali Şeriati'nin "İnsanın Dört Zindanı" kitabında ferdin coğrafya, tarih, sosyolojinin zindanından çıkmak istediğinde tekno-endüstriyel öneri getirmesi İslam dünyasında Batı karşısında yenilgi düşüncesinin daha halen atılamadığının da işaretidir.

Ali Şeriati, Osmanlı aydınlarının Batı'nın fabrikası, endüstriyel toplumu, kalkınmışlığı karşısında yaşadığı "medeniyet" buhranını aşamamıştır. Medeniyet meselesini insanlığın ortak tarihi şeklinde okumak; tarihi ilkellikten kalkınmışlığa, bilgiyi cahiliyetten bilişim toplumuna doğru yürütmek Müslüman aydınların kurtulamadığı bir akıde haline gelmiştir.

Bu kitapta anlatmaya çalıştığım mesele, Ali Şeriati'nin ve Türkiye'de İslamcılık-Türkçülük-Batıcılık fikirlerinin Müslümanlar için kurtuluş saydığı tekno-endüstriyel bilgi ve araçlarının kurtuluşa fırsat vermediğini yeniden vurgulamak; tekno-endüstriyel toplumsal organizasyon olan kentlerin yeni bir zindan oluşturduğuna işaret etmektir. Yalnızca kentler değil, "Modern İnsan"ın elinden çıkan tüm tabiatdışılıklar (asfalt-beton-otomobil-GDO-plastik-margarin-kent-fabrika) insanın zindanı haline gelmiştir.