İran Mitleri

Eski İran'ın geleneksel öyküleri iyi ile kötü arasındaki mücadeleleri, tanrıların zaferlerini, kahramanların maceralarını, efsanevi kuş Simurg gibi doğaüstü varlıkları anlatır. Bu öykülerin çoğu da İran'ın İslam öncesi dönemi hakkında bildiğimiz başka pek çok şey gibi Avesta kaynaklıdır. Zerdüştlüğün kutsal kitabı olan Avesta'nın kimi bölümlerinin geçmişi, MÖ 1400 ile 1200 arasında bir tarihe kadar uzanır. Avesta, Zerdüşt peygamberin sözlerinin ve Bilge Tanrı Ahura Mazda'nın hikayesinin yanı sıra Zerdüştlük öncesi dönemden kalma pagan mitler de içerir. Bu mitler, varlıklarını tüm İran tarihi boyunca sürdürerek ?başta Firdevsi'nin Şehname'si olmak üzere? pek çok yerde karışımıza çıkmaya devam ederler. Şehname, bizlere Feridun'un, Zaloğlu Rüstem'in, Sohrab'ın, Hüsrev ve Şirin'in öykülerini anlatır ve etkileri bakımından İran kültürünün belki de en önemli yapıtıdır. Kendisinden sonraki yüzlerce yıl boyunca İran halkını derinden etkilemiş ve yazarlardan minyatürcülere İran'lı sanatçılara esin kaynağı olmuştur. Bu etki, günümüzde de canlıdır.

Vesta Sarkhosh Curtis'in İran Mitleri kitabı Avesta'dan yola çıkarak tüm bu mitleri modern bir bakışla yeniden ele alıyor. Bu mitlerin izini İran tarihi boyunca sürüyor, hikayeleri birbirleriyle ilişkilendiriyor ve bağlamlarına oturtuyor.

Curtis, British Museum'da eski İran sikkeleri küratörü ve Britanya İran Çalışmaları Enstitüsü'nün yayınladığı Iran dergisinin editörüdür.