İslam Şeriatı’nda İctihâd Çağdaş İctihâd Anlayışına Dair Analitik İncelemeler

İslam Şeriatı, insanlığa ilahî hidayeti taşıyan şeriatların sonuncusu- dur. Allah (celle celaluhu) umumî, ebedî ve şümullü olma nitelikle- rini bu Şeriat'a mahsus kılmıştır. Bu, kıyamete kadar tüm zaman- larda ve tüm coğrafyalarda yaşayacak olan her milletten insanlar için; hayatın bütün alanlarında tecelli eden Allah'ın bir rahmetidir. Bu sebeple Allah (celle celaluhu) bu Şeriat'ı, uzun zamanlar boyun- ca ve alabildiğince geniş coğrafyalarda insanlığın gelişimiyle bera- ber ortaya çıkan yeni ihtiyaçlara cevap verebilecek nitelikte ilkeler ve hükümler ile donatmıştır.

Şüphesiz İslam Şeriatı'nı verimli ve zengin kılan ictihâddır. Şeri- at'ın, hayatın dizginlerinden tutmasını sağlayan odur. Böylece Şe- riat, hayatı Allah'ın razı olduğu şekilde tanzim eder. İctihâd bunu yaparken ne Allah'ın sınırları konusunda ihmalkâr davranır ne de insanın haklarını zayi eder. Tabi bunun için doğru ictihâd şart- larının sağlanmış olması ve bu ictihâdın ehil kimselerden sadır olmuş olması gerekir. Keza yerinde yapılmış bir ictihâd olmalıdır.