İttihat Terakki’nin Gizli Propaganda Faaliyetleri ve Abdülhamid

İttihat ve Terakki Cemiyeti, meşrutiyet öncesi ve sonrası bir takım amaçlarla çeşitli risaleler yayınlamıştır. Bu risalelerin çoğunluğu propaganda amaçlı hazırlanmıştır. Meşrutiyet öncesi yayınlanan risaleler, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin görüşlerinin, düşüncelerinin ve endişelerinin yanı sıra, II. Abdülhamid idaresinin kötü yönlerini ihtiva etmektedirler. İmzasız olarak neşredilen bu risalelerde, Osmanlı Devleti'nin kurtuluşu için acil olarak II. Abdülhamid idaresinin yıkılarak, anayasal meşrutî bir düzenin kurulması üzerinde durulmaktadır. Bu incelemede İttihatçıların yurt içindeki yaptıkları gizli propaganda çalışmalarının konu edildiği, "Hayyeale'l-Felâh" ve "Hareket" adlı iki el yazması eser ele alınmış ve böylece bu dönem hakkında çalışacak olan araştırmacıların istifadesine sunulmuştur. İlk defa yayınlanan bu iki eserin içeriğinde II. Abdülhamid hedef gösterilerek halk, padişaha karşı isyana davet edilmekte ve Meclisin açılması ve Kanun-ı Esasi'nin yürürlüğe konulması istenilmektedir. İttihat ve Terakki Cemiyeti uzun bir müddet bu eserleri tek tek çoğaltmış ve gizli olarak dağıtmıştır. Ancak 24 Temmuz 1908 tarihinde II. Meşrutiyetin ilan edilmesinden sonraki tarihlerde söz konusu eserin bu sefer matbaada bastırılmak suretiyle çoğaltıldığı görülmektedir. 1908'de Selanik'te bir matbaada bastırılan eser, İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından bedelsiz olarak dağıtılmaya başlanmıştır. Bu çalışma ile bahsi geçen eserler ilk kez gün yüzüne çıkmakta ve kamuoyuna tarihi bir belge olarak sunulmaktadır.