İttihatçı-Senüsi İlişkileri (1908-1918)_{İttihat ve Terakki'nin İttihad-ı İslam Siyaseti Çerçevesinde}

Nevzat Artuç, elinizdeki bu eserde, bugüne kadar üzerinde çalışmayı bir tarafa bırakın, yan yana getirilmesi bile kabul görmeyen İttihatçı-İttihad-ı İslâm ilişkisini büyük bir cesaretle ele alıyor. İttihatçı-Senûsî ilişkilerinin ve Osmanlı Devleti'nin Trablusgarp politikalarının eşrutiyet kahramanı Enver Bey'in etrafında şekillendiğini, İttihatçıların, 1911'de başlayan Trablusgarp Savaşı'nda destansı bir mücadele sergilediklerini, Balkan Savaşları nedeniyle bir kısım İttihatçının İstanbul'a dönmüş olmasına rağmen Trablusgarp'taki mücadelenin 1918 sonlarına kadar devam ettirildiğini, böylece Trablusgarp halkına vatanseverlik ve direniş ruhu aşıladıklarını hiçbir tartışmaya mahal bırakmayacak şekilde ortaya koyuyor.

Nitekim Trablusgarp'ta İtalyan işgaline karşı ileriki yıllarda Ömer Muhtar ve arkadaşları tarafından başlatılacak olan mücadelede İttihatçıların bölge halkına öğretmiş olduğu direniş ruhu etkili olacaktır. Artuç, aynı zamanda, İttihatçıların Trablusgarp'ı devletin sırtında bir yük olarak gördüğü, bu nedenle İtalyanlar tarafından işgal edilmesine sessiz kaldıkları iddialarını da tamamen çürütüyor. İttihatçıların İslâmcılık siyasetinin derinliğini göstermesi açısından bir başlangıç olan bu eserin, ileride yapılacak yeni araştırmalara da örnek teşkil edeceğini ümit ediyoruz.