Karamanlı Rum Ortodoks Bir Askerin Seferberlik Hatıraları_{Çanakkale ve Doğu Cepheleri, 1915-1919}

Evangelia Balta’nın önsözüyle

Bu kitap Yunan harfleriyle Türkçe (Karamanlıca) yazılmış elyazması isimsiz bir günlüğe dayanıyor. Askerin İstanbul’da, Kapadokyalı Rum Ortodoksların semti olarak bilinen Samatya’da oturduğu ve burada bir dükkânı olduğu anlaşılıyor. Günlük Birinci Dünya Savaşı yıllarında Osmanlı ordusunda görev yapan Karamanlı bir Rum askere ait ve 9 Mart 1915’ten 16 Mart 1919’a kadarki dört yıllık bir dönemi kapsıyor. Rum asker Çanakkale Cephesi’nde hizmet ediyor ve Arıburnu, 3. Kirte ve Kanlısırt gibi önemli muharebelere katılıyor. Mensup olduğu tümenin Çanakkale Cephesi’nden geniş Kafkas Cephesi’ndeki Doğu Anadolu ve İran cephelerine kadar taşınması sonucunda, Rum asker savaşın üç farklı cephesinde ve Osmanlı İmparatorluğu’nun çok farklı bölgelerinde bulunuyor. Günlükte seferberlikte gündelik yaşam güçlükleri (yiyecek kıtlığı, yetersiz giyim-kuşam ve kötü sağlık koşulları) önemli bir yer tutuyor. Aynı zamanda savaşın dehşetinden kaçmak çalışan yazarın edebiyata ve müziğe başvuruyor. “Seferberlik Hatıraları” başlıklı günlük, Osmanlı İmparatorluğu’nun coğrafi, etnik ve sosyal özellikleri, savaş yıllarının askeri ve siyasi gelişmeleri, Ermenilerin tehcir edilmesi gibi devletin savaş döneminde yürüttüğü iç siyasetin yansımaları, genel seferberliğin kapsamı ve Osmanlı toplumu üzerindeki etkileri, savaşın cephe gerisinde neden olduğu siyasi ve sosyal gelişmeler gibi konularda ayrıntılı ve önemli bilgiler sunarken Birinci Dünya Savaşı’nın rütbesiz neferlerin yaşantısını anlamaya katkıda bulunuyor.