Kasım Er-Ressi - Zeydiyye Kelamı

Diğer itikadi mezhepler gibi Zeydiyye de İslam itikadına ilişkin görüşlerini günümüzde olduğu gibi İslam düşünce tarihinin her döneminde ortaya koymuştur.

Zeydiyye, İslâmî ilimlerin her alanında düşünce geliştirmiş ve Müslümanların düşünce dünyalarına katkılar sunmuştur. Hatırı sayılır entelektüel birikime sahip olduğunu gördüğümüz Zeydiyye, aslında İslam dünyasıyla etkin bir ilişki kuramadığından ve bu coğrafyanın kıyısında kaldığından dolayı yeterince gün yüzüne çıkarılamamıştır. Bir tür tecrit edilmişlik durumu Zeydiyye’nin görüşlerinin de saklı kalmasına neden olmuştur.

Ayrıca Çağdaş Müslüman’ın inanç sorunlarına getirdiği yorumlarla bu çağın ilgi odağı olan Mu’tezile, görüşlerini Zeydiyye içerisinde günümüze taşımıştır.

Zeydiyye ile Mu’tezile arasındaki ilişki ve görüş benzerliği bu çalışmada ortaya konulmaya çalışılmıştır. Zeydiyye’nin temel ilkeleri ile Mu’tezile’nin ilkeleri arasındaki benzerlik bunu göstermektedir.

Akıl, Kur’an ve sünneti birbiri ile uyumlu bilgi kaynakları olarak gören Zeydiyye, bu bilgi kaynakları arasında herhangi bir uyuşmazlık, çelişki ve tutarsızlığın olmayacağını savunmuştur.

Erken Abbasî döneminin büyük Mu’tezilî âlimleriyle çağdaş olan Kâsım er-Ressî, birçok araştırmacı tarafından Zeydî kelâm anlayışını ilk sistematiğe eden kişi ve bu ekolün kurucusu olarak kabul edilir. Günümüzdeki Yemen Zeydîlerinin Kâsım er-Ressî’ye nisbetle Kâsımiyye olarak adlandırılmaları da, onun etkinliğinin göstergesidir. Elinizdeki çalışma, alanında bir boşluğu dolduracak niteliktedir.