Kronştad 1921

Baltık körfezindeki Kronştad deniz üssünde, donanmaya bağlı asker ve işçi sovyeti delegeleri, çeşitli sorunlarla ilgili taleplerini 1 Mart 1921'de on beş maddelik bir bildirgeyle hükümete sundular.Ancak Bolşevik hükümetin Kronştadlıları karşıdevrimcilikle suçlayıp taleplerini reddetmesi üzerine, denizciler ayaklandı. Hükümetin, hava bombardımanı ve topçu ateşiyle desteklenen ve on gün süren saldırısı sonucunda ayaklanma bastırıldı. Resmî açıklamalara göre yalnızca hükümet kuvvetlerinden 527 kişi ölmüştü. Binlerce ölü ve yaralının yanı sıra, topçu ateşinin buzları kırmasıyla Baltık sularına gömülüp kaybolanların sayısı ise bilinmiyordu.

Daha birkaç ay öncesine kadar Rus Devrimi'nin efsanesi olan Kronştadlıların karşıdevrimci diye suçlanması ve “kendi hükümetleri”ne karşı ayaklanması ne kadar ilginçse, bir “işçi hükümeti”ne karşı savundukları talepleri de en az o kadar ilginçti:

- İşçi denetiminin sağlanması
- Sovyet seçimlerinin serbestçe yapılması
- Seçilen delegelerin gerektiğinde geri alınabilmesi
- Basın ve ifade özgürlüğünün sağlanması
- Tüm siyasî tutukluların serbest bırakılması, vb.

Her toplumsal hareketin temel istemleri denebilecek bu taleplerin, proletarya devriminden sonra yeniden gündeme gelmesi ve kanla bastırılması ne demekti?