Küleyni’nin El-Kafisine Şia Eleştirisi

Çalışmamızın ana teması, İmâmiyyeŞîasının en temel kaynaklarından birisi olan Küleynî’ye ait el-Kâfî isimli hadis kitabının Şîa âlimlerine göre hadis ilmi zaviyesinden değerlendirilmesidir. Bu amacı temin etmek için telif edildiği dönemden itibaren günümüze kadar Şiî âlimlerin el-Kâfî ile ilgili değerlendirmeleri tahlil edilmiştir. Ehl-i Sünnet âlimlerinin tenkitleri ise kapsam dışı bırakılmıştır. el-Kâfî, Şîa’nınKur’ân-ı Kerim’den sonra en sahih kitap olarak kabul ettiği hadis kitabıdır. Ehl-i Sünnet’in, Buharî’ninSahih’ine atfettikleri değerin çok fazlasını Şîa, el-Kâfî’ye atfetmektedir. Şîa ulemasının bir kısmı, el-Kâfî’dekirivâyetlerin tamamının Masûmimâmdan sadır olduğunun kesin ve sahih olduğu kanaatine sahiptirler. el-Kâfî, Şîa nezdindeki üstün değerine rağmen, bazı Şîa âlimleri tarafından sened yönünden tenkit edildiği gibi, metin yönünden de tenkide tabi tutulmuştur. el-Kâfî’deKur’ân-ı Kerîmi manen veya lafzen tahrif edildiğini ifade eden 228 rivâyet vardır. Bu durum bazı Şiî âlimlerin de dikkatini çekmiş, el-Kâfî’deKur’ân-ı Kerim’e, akla, tarihî verilere, sahih sünnete ve ilmi gerçeklere aykırı onlarca hadisin varlığı onlar tarafından dile getirilmiştir. Bu âlimlere göre kitapta azımsanmayacak kadar uydurma rivâyet vardır. el-Kâfî’de zayıf ve sika olanlar dâhil olmak üzere toplam 400 civarında râvî vardır. Şîa ricâl âlimlerine göre, bu râvilerden 233’ü cerh edilmiş ve zayıf olduklarına hükmedilmiştir. Bizim sayımımıza göre, el-Kâfî’nin tümünde Rasûlullah’dan (sas) rivâyet edilen toplam hadis sayısı 907’dir. Hz. Ali (ra) aracılığı ile 829 civarında hadis rivâyet edilmiştir. Bunlardan 26 tanesi Rasûlullah’a (sas) nispet edilmiştir. Geri kalan rivâyetlerin tamamı Hz. Ali’nin (ra) sözleridir. Zikredilen rivâyetlerin %85 kadarı, Ca’fer-i Sadık ve el-Bâkır tarafından aradaki râviler zikredilmeksizin Rasûlullah’a (sas) ref’ edilmiştir.