Kurganlar: Eski Türklerin Kutsal Mezarları_{Orta ve İç Asya'nın Erken Devir Türk Mezar Mimarisi Üzerine Bir Deneme}

Bu çalışma, İslamiyetin Orta Asya’da yayılışından önce ve İslamiyetin gelişinden sonra da henüz Müslüman olmamış Türk topluluklarının “kurgan” denilen mezar yapılarını kapsamaktadır. Böylece Proto-Türklerden Ön Türkler itibaren kurganların ele alınacağı bu araştırmayla, Türkiye’de ve Dünya bilim çevrelerinde konuya Türkler açısından bakan bütüncül bir yaklaşım ilk kez sergilenmiş olacaktır.

Bir kısım Avrupalı araştırmacıların Hind-Avrupa kültürlerinin bir ürünü olarak yaklaştığı bu mezar yapılarının asıl sahiplerinin, Türkler ve diğer bozkır topluluklarının oluşturduğu Bozkır kavimleri olduğu böylece vurgulanmış olacaktır. Öte yandan Türk-İslam mezar yapılarının kaynaklarının aydınlığa çıkarılması bakımından da bu konunun bilim dünyasına sunulmasının faydalı olacağı düşünülmüştür.

Araştırmanın aynı zamanda büyük oranda Avrasya kültürünün bir parçası olan Türkiye’deki kurgan yapılarının keşfini hızlandıracağını ve bu konuda çalışacaklara da temel kitap vazifesi göreceğini umuyoruz. Çünkü bu çalışmayla yalnızca Türklerin inşa ettiği kurganlara değinilmemiş, bütün Bozkır bölgesindeki halklarla ilişkiler de ele alınmaya çalışılarak, konunun genel Avrasya kültürü açısından da kavranması sağlanmaya çalışılmıştır. Kitabımızda kurganların mimari özellikleri, yerleşim düzeni ve mezar sembol ve ritüelleri ön plana alınmış, bu konudaki bilgiler kendi yöntem-sınıflandırma anlayışımıza göre derlenmiş ve değerlendirilmiştir.

Kurgan mezarları içerisindeki sanat ve arkeoloji ve başka alanların buluntularının önemli örneklerinin neler olduğu ve mezarda bulundukları yerler ifade edilmiştir. Türkiye’de bu konu ve kapsamda kaleme alınmış henüz ilk kitap olması sebebiyle, bu çalışmanın Türk araştırmacı, bilim insanları ve meraklılarına önemli bir kaynak teşkil edeceğini düşünüyoruz.