Merdan Yanardağ - Kutsal Kısır Döngü - Cumhuryetin Sonbaharı

KUTSAL KISIR DÖNGÜ

Merdan Yanardağ’dan İçtihad Kapısı kitabından sonra, yine sarsıcı bir yapıt, Kutsal Kısır Döngü.
Bu kitapta Yanardağ, İslam dünyasının geri kalmışlığının nedenlerini araştırıyor ve önümüze çarpıcı bir tablo koyuyor. Bugüne kadar, “İslam dünyası neden geri kaldı?” sorusuna âlimler, ulema ve siyasal islamcılar tarafından verilen yanıtın, nasıl bir kısır döngü yarattığını ortaya çıkarıyor. Geri kalmışlığın nedenine ilişkin soruya yanıt olarak verilen, “İslam’dan uzaklaşma” gerekçesini ve çözüm olarak daha fazla dine sarılmayı öneren yaklaşımı sorguluyor. Söz konusu yanıtın aslında geri kalmışlığı nasıl yeniden ürettiğini gösteriyor.
Bu yönüyle elinizdeki kitap, İslam dünyasının geri kalmışlığına ilişkin, bugüne kadar ileri sürülen dış dinamiklerin (Batı, sömürgecilik, emperyalizm vb.) sorunu açıklamakta yetersiz kaldığını da kanıtlıyor. İslam dünyasının geri kalmışlığının nedeni olarak iç dinamiklere; teolojik, ideolojik, sosyolojik ve tarihsel boyuta dikkat çekiyor. Müslüman aklının mühürlenmesi ve bilim kapısının kapatılmasının yıkıcı sonuçlarını gösteriyor. İnsanlık tarihinde örneği bulunmayan büyük entelektüel intihar ile geri kalmışlık arasındaki neden-sonuç ilişkisini kuruyor.
İlahiyatçılar, akademisyenler, sosyolog ve tarihçilerle yapılan görüşmelerle zenginleşen çalışma, yazarın İçtihad Kapısı adlı kitabının hem bir devamı, hem de ondan bağımsız ayrı bir yapıt özelliği taşıyor. Böylece yazar, yine alanında bir ilk olan İslamo-Faşizm kitabıyla birlikte, entelektüel ortamı derinden etkileyecek üçlemeyi de tamamlıyor.

CUMHURİYETİN SONBAHARI

AKP gericiliğinin, 2020 yılında yeni bir tarihsel virajı alarak karşı devrim sürecini derinleştirmeye çalışması hem bir başarıya hem de bir başarısızlığa işaret ediyor. Başarı, çünkü Erdoğan “tek adam yönetimini” şöyle ya da böyle kurdu. Başarısızlık, çünkü Erdoğan-AKP iktidarı, bütün gücüne karşın “yeni rejimi” kurmakta ve onun kurumlarını oluşturmakta yetersiz kalıyor, dahası toplum direniyor.
Bütün iktidarlar gibi, çok büyük ve öngörülemeyen doğal bir afet olmadığı sürece Erdoğan-AKP iktidarı kendiliğinden yıkılmayacaktır. Tam tersine Erdoğan, iktidarı bırakmamak için direnecektir. O nedenle programlı, sürekli, kararlı ve cesaretli bir mücadele tarzından ve çizgisinden başka çare yoktur.

Bugün şu ikilemle karşı karşıyayız; ya ilerici-aydınlanmacı bir çözüm üreterek bu umut krizini aşacağız ya da içe doğru kapanarak bir Ortadoğu ülkesi haline geleceğiz...