Modernizmin Yansımaları: 40’lı Yıllarda Türkiye

Modernizmin Yansımaları: 1940’lı Yıllarda Türkiye; onar yıllık dönemlerde Türkiye’de modernizmin değerlendirilmesini/eleştirilmesini hedefleyen bir dizi kitabın 6. cildini oluşturmaktadır. Bu kitap dizisi, Türkiye’de “modernleşme”nin geçirdiği evrelerin çok boyutlu bir bakış açısıyla yeniden ele alınmasını amaçlamaktadır. Bu kitapla birlikte 1940-2000 dönemini 6 cilt halinde incelemiş oluyoruz. 

1940’lı yıllar savaşla başlamış ve dünya düzeninde yeni bir sistemin ortaya çıkışıyla bitmiştir. İkinci Dünya Savaşı, katılan/katılmayan tüm ülkeleri etkilemiş, dönemin sonunda yeni bir ekonomik ve siyasi sistem ortaya çıkarmıştır. Halen içinde bulunduğumuz ekonomik, siyasi, sosyal, askeri ve kültürel yapının temellerinin atıldığı bu yeni düzende, Türkiye de dünyaya yeniden eklemlenme çabası içine girmiştir. 40’lı yıllar; savaş ekonomisi, toplumsal muhalefetin yükselişi, Köy Enstitüleri, Demokrat Parti’nin kuruluşu, savaşın sonunda oluşan -sosyalist ve kapitalist blok- iki kutuplu dünyada denge arayışları, basında sansür, ABD’nin gelecek yıllarda daha da artacak olan etkisi, Varlık Vergisi, özellikle çiftçilerin geçim sıkıntısı gibi yoğun bir gündemle geçmiştir. 1940-1950 döneminde seçim sisteminden eğitim müfredatına, planlamadan siyasi denge arayışlarına kadar her alanda ortaya çıkan değişim, dönemin sonunda Demokrat Parti’nin iktidarıyla son bulmuştur. 

Bu derleme çalışmada, farklı disiplinlerden bilim insanlarının, bu döneme ilişkin değerlendirmeleri yer almaktadır. Bu kitap, günümüz Türkiye’sinin dünyadaki yerini anlamak isteyenler için başlangıç noktasını oluşturmaktadır. Araştırmacıların kavrayışlarına yeni bir pencere açmayı ve yeni çalışmalar için ilham vermeyi umut ediyoruz.