Orta Asya Tarih ve Uygarlık

Orta Asya büyük bir uygarlık merkezi güçlü düşünce akımlarına dehalara bilime ve sanata hayat veren özel diyarlardandır. Zerdüşt bu topraklarda doğmuş Hint ve Helen burada birleşip Yunan-Buda sanatını oluşturmuştur. Evrensel dinin inananları başka coğrafyalarda birbirine düşerken bu topraklarda büyük uyum içinde yaşamış ve bize hoşgörü dersi vermiştir. Sogdiana Çin ve Hindistan'ın birleşimini adında boşuna çağrıştırmayan Serinde uygarlığı burada filizlenmiştir. İslam dünyasının en büyük bilgini el-Biruni eşsiz üstat İbn Sina ilk İranlı şair Rudaki gezgin İbn Batuta Şahnâme'nin yazarı büyük şair Firdevsi ve modem zamanın ilk gökbilimcisi Uluğ Bey hepsi Orta Asya'dan çıkmıştır. Pek çoğu yitip giden ama adları belleğimizden çıkmayan şehirler: Kuteybe Hoten Horasan Baktra Buhara Semerkant... Orta Asya üzerine pek çok çalışması bulunan çağdaş Fransız Türkolog Jean-Paul Roux bu incelemesinde yalnızca Türklerin Tibetlilerin Sogdların Baktralıların Kuçanların Hotenlilerin Turfanlıların Moğolların Arapların Çinlilerin ve diğer halkların değil tüm bu halkların oluşturduğu Orta Asya'nın tarihini anlatıyor. Tarihin yanı sıra kültürel olgulara da özel bir önem veren Roux renkli dili ve zengin kaynakçasıyla doyurucu bir çalışma sunuyor.