Peyzajı Açmak

YEM Yayın’ın, Meltem Erdem Kaya’nın editörlüğünde hazırlanan yeni kitabı Peyzajı Açmak yayımlandı.
Deniz Aslan, A. Burcu Serdar Köknar, Dilek Yürük, Enise Burcu Derinboğaz, Arzu Nuhoğlu, Seda Kurt Şengün, Aslıhan Şenel, Balin Koyunoğlu, Meltem Erdem Kaya, Ömür Sözer Şenol, Zeynep Şahin Ercan, Didem Kara Sarıoğlu, Melih Bozkurt ve Meliz Akyol Alay tarafından kaleme alınan Peyzajı Açmak; peyzajın sözlerini, renklerini, politikalarını, temsilini, kamusallığını, ekolojisini, izlerini, altyapısını, üretimini, yerelliğini ve sanatını farkı donanımlara sahip yazarların perspektifinden okuyucuya sunuyor.

Kitapta kent peyzajı yeniden keşfediliyor, alışılageldik “kentsel peyzaj” derlemelerinden farklı olarak kent yaşantısı tarafından üretilen, zengin, değişen, dönüşen, deneyimlenen yeni peyzajların ifadesi olarak ele alınıyor. Ekolojiise peyzajın temsil rengi olan yeşilin hegemonyasını kıran rengarenk bir dünyanın temsilini vurguluyor. Su,peyzaj olarak ele alınan bir diğer konu. Yönetimi, varlığı, ürettiği dokular ve su ile yaşam, kitap kapsamında projeler üzerinden tartışılıyor. Kent, dönüşüm ve peyzaj meselesi, içinde bulunduğumuz durumun özeti. Pratikte olup bitenlere yönelik eleştirel tavrımızın ön planda olması gerektiği bir dönemin içindeyiz şüphesiz. 
Peyzajın kentle olan ilişkisini dönüşüm başlığı altında gerçekleştirilen projeler üzerinden değerlendirmek belki de mevcut meslek pratiğinin, disiplinler arası etkileşimin de bir anlamda sorgulamasını beraberinde getiriyor. Kitabın diğer konusu gündelik peyzajlara kamusal dokunuşlar üzerinden şekilleniyor. Kamusal alan tasarımlarının bazen ne için yapıldıkları ve kimin için üretildiklerini sorgulayan, gündelik yaşantılara sahne olan kamusal alanları “steril” ortamlar olarak tasarlayan tasarımcının proje yaklaşımlarına karşın informal tasarımlardan öğrenme pratiğini sorguluyor.
Sosyal içerik üzerinden üretmek konusu kapsamında, peyzaj insanları bir araya getiren ortak bir payda olarak en güçlü sosyal araç ve amaç olarak ele alınıyor. Peyzajı açmak kapsamında kırsal alanların yeri ve bu alanlar için ortaya konulan uygulamalar mercek altına alınıyor ve tasarım meselesi son dönemlerde üzerine çokça vurgu yapılan konulardan biri olarak tasarımcının kırsalı okuma biçimine ses veriyor. Kırsal, ülkemizde ele alındığı biçimi ile tasarımdan soyutlanmış, üst ölçekli bakışla anlaşılmaya çalışılan ve sadece planlamaya konu olan bir coğrafya olarak değil, her türlü mekânsal bileşene sahip, özgün dokuları barındıran, çok katmanlı bir okuma gerektiren zengin bir tasarım alanı olarak ele alınıyor. Kitap kapsamında bitki dünyasının tasarımla olan ilişkileri sorgulanıyor ve 21. yüzyıl kent kurgusu içerisinde bitkilerin yeni rolleri, yeni anlamları ve zengin dünyaları gözler önüne seriliyor.
Peyzajı Açmak kapsamında ele alınan bir diğer konu İstanbul ve İstanbul topografyaları üzerine. Pek çok değeri ile birlikte kent ve peyzaj araştırmaları için bir laboratuvar olarak görebileceğimiz İstanbul’u bu kez eski ve yeni topografyaları ile okuyoruz. Dosya kapsamında peyzaj bir altyapı olarak, planlama ve tasarım arakesitinde belirli işlevleri üstlenen performans temelli yaklaşımlarla zenginleşiyor. Bir diğer konu olan peyzajın izleri tarihi çevreler içerisinde yer alan kalıntı peyzajlarının güncel koşullarla yeni bir yorumunu sergiliyor. Peyzaj mimarlığının sanatla olan bağları arazi sanatı ve çağdaşları üzerinden bir kez daha yorumlanıyor. 
Peyzaj temsili ve temsil yöntemleri bir proje üretme biçimi olarak yeniden ele alınıyor. Bir başka temsil biçimi olarakpeyzajı fotoğraflarla okumak, anlamak ve algılamak peyzaja dair farklı bir deneyim alanını ortaya koyuyor. Üretim kavramı peyzaj üzerinden yorumlanıyor ve çağdaş metropolün üretim peyzajlarına dair yeni yorumlar tartışılıyor.
Peyzajı Açmak, XXI Mimarlık, Tasarım ve Mekân Dergisi’nin online platformunda yayımlanan “Peyzaj Dosyası” kapsamında, peyzaj mimarlığının konu edindiği, temsil ettiği ve söz söylediği farklı ilgi alanlarını, farklı içerikleri ortaya koymak üzere bir araya gelen düşünce temsillerinin kolektif adı olarak geliştirildi ve siz okuyucularımızla paylaşmak üzere yazarlar tarafından genişletilerek bir kitaba dönüştürüldü.