Sa’dî-i Şirazi Divanı

حسن تو نادرست در این عهد و شعر من

من چشم بر تو و همگان گوش بر منند

Hüsnün ile şiirlerim gibisi nadir olur bu devirde

Benim gözlerim sende ve herkesin kulağı bende

Bu eserde Sa’dî Şîrâzî’nin ilk 250 gazelini Türkçeye çevirip Farsça metni ile birlikte verdik. Çeviri yapılırken metnin aslına bağlı kalınarak beyitler sade bir dille çevrilmeye çalışıldı. Çeviri daha orijinal ve edebî kılınmak için nazım haline bağlı kalınarak yapıldı. Nesir bir çevirinin metnin kalitesine, edebî yönüne, orijinal haline, özlü sözlere, mecaz, kinaye ve benzetme gibi sanatlara zarar vereceğini düşündük.

Sa‘dî’nin gazel çevirilerine ilk olarak 2017 yılında Tahran Üniversitesi’nde doktora yaptığım esnada başladım. Çalışma son halini alana kadar büyük bir titizlikle incelenip birçok nüshanın metinleri ve şerhleri karşılattırılarak çeviri yapılmıştır. Mukaddime kısmında konuları başlıklara ayırıp önce konuyla alakalı genel görüşleri verdik. Daha sonra konuyu Sa’dî Şîrâzî ve diğer şairlerin beyitleriyle desteklemeye çalıştık. Mevlânâ, Hâfız Şîrâzî, Attâr Nîşâbûrî, Senâî, Fahreddîn-i Irâkî, Nizâmî-i Gencevî, Ömer Hayyâm, Molla Câmî, Şehriyâr gibi şairlerin beyitlerine benzer beyitleri dipnot olarak verdik.

چون تو گلی کس ندید در چمن روزگار

خاصه که مرغی چو من بلبل بستان اوست

Görmedi devrin çimeninde sen gibi gülü kimse

Bilhassa ben gibi kuş, onun bostanına bülbülse

سخن بیرون مگوی از عشق سعدی

سخن عشق است و دیگر قیل و قال است

Sa’dî! Söyleme aşktan başka söz

Söz aşktır ve gerisi boş beleş söz

گر مخیر بکنندم به قیامت که چه خواهی

دوست ما را و همه نعمت فردوس شما را

Ne istersin deyip kıyamette verseler ihtiyâr

Cennetin cümle nimetleri size, bize ise yâr