Sebilürreşad Dergisi Sayı: 1072 Ocak 2022

Osmanlı Modernleşmesinin mimarı; Said Halim Paşa

Osmanlı'nın son dönem tarihi; Batı etkisinde etnik uyanışlarla dolu ekonomik ve siyasi krizlerle, dini, kültürel ve politik arayışlarla renkli bir görünüm içermektedir. Bu olayların büyük bir kısmı fikri cereyanların en üst noktada seyrettiği yıllar olan Sultan II. Abdülhamit Han (1876-1908) döneminde cereyan etmiştir. Bu dönemde Osmanlı aydınları devletin bekası için benimsedikleri Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük şeklinde tasnif edilen üç temel düşünce ile Sultan Abdülaziz (1861-1876) döneminden itibaren Osmanlı siyasi yönüne şekil verecek ve devletin ana politikasını oluşturacaktı. Sultan Abdülaziz döneminde Osmanlıcılık, II. Abdülhamit Han döneminde İttihad-i İslam ve Genç Türkler döneminde de Türkçülük anlayışı devletin merkeziyetçi politikasını oluşturmuştur.

Burada üzerinde duracağımız Said Halim Paşa, II. Abdülhamit Han ve sonrasında İttihad-i İslam düşüncesinin en sıkı şekilde benimsemiş, savunmuş ve bu konu üzerinde eserler vermiş son dönem en önemli Osmanlı aydınlarının başında gelmektedir.

Sebilürreşad, fikir ve düşünce atmosferini Yemen'den Fergana'ya ulaştıran sinerjide büyük emeği olan Said Halim Paşa'yı vefatının 100. Yılında rahmetle ve özel sayıyla hatırlamak istedik. Bu sayıda başta yol arkadaşı, dergimizin Başmuharriri Mehmet Akif Ersoy'un yazısı olmak üzere, Said Halim Paşa'nın Sebilürreşad'da yayınlanmış makalesi, Prof. Dr. Kudret Bülbül, Prof. Dr. Ergun Yıldırım, Halit Bekiroğlu gibi isimlerin tahlil ve analizleriyle bu dosyayı teşekkül ettirmiş olduk.

Yüzyıllık bir açı ile bugüne söz söyleyen yazarlarımızla elinizdeki Ocak sayısı 2022 yılının ilk sayısıdır. Allah tesirini artırsın. Bu sayıda yazılarıyla katkı veren; Nizameddin Duran, İsmail Mansur Özdemir, Cevat Akkanat, Yusuf Tosun, Kemal Menceloğlu, Fatma T. Toksoy, Eyyüp Azlal, Mehmet Baş, Muhammed Münzevi, Kudüs yazılarıyla Mahmut Doğan ve Selahaddin Uzan yer aldı.