Tarihçe-i Erzurum

Yeniçağ Avrupa düşüncesinin olgunlaşma dönemi sayılan 18. ile 19. yüzyıllarda görülen tarih metafiziklerinin hangi şartlarda ve hangi nedenlerle ortaya çıktıkları, hangi kavram ve ilkelerden hareket ettikleri incelenmektedir. Modern düşüncenin ve tarih metafiziklerinin en önemli kavramları arasında olan akıl, özgürlük, ilerleme, tarihte anlamın olup olmadığı, çöküş, gaye, köken sorunları eleştirel bir tarzda ele alınıp ve toplumsal değerlere nasıl dönüştükleri gösterilmiştir. Modern toplumun ihtiyaç duyduğu din dışı bir evren tasavvurunun nasıl bir yapıya sahip olması gerektiği sorunu, başta Kant, Hegel, Comte ve Marx olmak üzere, Condercet, Herder, Spencer, Spengler, Toynbee gibi tarih konusuna eğilen belli başlı tarih düşünürlerden hareketle değerlendirilmiştir.