Tefsir Tetkikleri 3

Bu kitabımız, Tefsir Tetkikleri adıyla yayınlanan serinin üçüncü basamağını oluşturmaktadır. Yaklaşık 20 küsur yıllık akademik hayatımızda Tefsir alanında kaleme aldığımız çalışmalardan furuk nazariyesi ile ilgili olanlarını bu serinin üçüncü kitabı Tefsir Tetkikleri III’e tahsis ettik.

Furuk nazariyesi, uzun ismiyle el-Furuku’l-Luğaviyye Kur’an’daki yakınanlamlı kelimeler arasındaki nüansların ortaya çıkmasını amaçlayan bir nazariyedir. Temeli Arap dili ve edebiyatına dayanır. Arap dili alanındaki furukla ilgili çalışmalarımıza ilaveten Kur’an merkezli olan furuk çalışmalarımızı da bu eserde toplamaya çalıştık.

Serinin bu üçünde 6 ayrı çalışma mevcuttur. Bu çalışmalardan ilki, meşhur semantikçi Toshihiko Izutsu’nun yaptığı çalışmalardaki yakınanlamlı kelimelere yaklaşımının eleştirisini konu edinmektedir. İkincisi, el-Furuku’l-Luğaviyye’nin Ulumu’l-Kur’an literatürü içerisinde bir Kur’an ilmi olup olmayacağı imkanlarını sorgulamaktadır. Üçüncüsü, bir furukçu olan Rağıb el-İsfahani’nin Müfredatı’nda sunduğu furuk malzemelerini tahlil etmektedir. Dördüncü ve beşinci çalışmalarımız iki yazma eserin tenkitli neşrine odaklanmaktadır ki bunlardan biri, Müderris İspirli Ömer Efendi’nin hamd yakınanlamlılarıyla ilgili risalesi, diğeri ise müellifi belli olmayan muhtasar bir furuk sözlüğüdür. Son ve altıncı çalışmamız ise Ömer Muhtar Ömer’in esma-i hüsnadan yakınanlamlı olanlar arasındaki farklara odaklandığı makalesinin çevirisidir.

Bu eserimizin, Türkiye’de Arap dili ve Tefsir alanlarında bakir bir saha olan furuk nazariyesinin tanınmasına; bu alanda başka çalışmalara ön ayak olmasına vesile olacağını umuyoruz.