Tehlikeli İlişkiler

Choderlos de Laclos ilk ve tek romanını yayımladığında Fransız Devrimine yıllar kalmıştı yalnızca. (Marie-Antoinette kitaptan hemen sipariş vermiş, ama kapakta yazarın ve kitabın adının silinmesini istemiştir.)

Tehlikeli İlişkiler'in entrikalarla dolu öyküsü iki karakterinin, Markiz ile Vikont'un kutsal olmayan ittifakı üzerine kurulmuştur. Alttan alta işlenen erkek egemen toplumun kadını köleleştirdiği savı anında bir skandal yaratmıştır.

1903'te Baudelaire'in kitaba dair notları yayımlanınca kitap “buzun yakabildiği gibi yakmaya” başladı.

Gerçeküstücüler Laclos'un şahsında yeni bir Sade bulduklarını düşündüler; Malraux'ya göre ise Tehlikeli İlişkiler “iradenin erotikleştirilmesiydi.” Virginia Woolf ve Aldous Huxley İngiliz edebiyatseverler adına kitabı yere göğe koyamadılar. Freud insan ruhunun bitimsiz uçurumlardan oluştuğunu gösterdikten sonra ise kitap artık bir klasikti.

Kim bilir, Laclos'un Türkiye'ye askeri ataşe olma isteği gerçekleşseydi belki de ikinci bir roman daha yazardı.