Tezkire Geleneğinin Son Temsilcisi: İbnülemin Mahmut Kemal İnal

Biyografi temeline dayanan ve nispeten antoloji özelliği taşıyan tezkireler, şairlerin hâl tercümelerini ve eserlerinden örnekleri ihtiva eden metinlerdir. Tezkire yazarının edebî kişiliğe ve esere yaklaşımı ise bu türün edebiyat eleştirisine dair bir kaynak/malzeme olarak kullanılmasına imkân vermektedir. Türk edebiyatındaki ilk örneği XV. yüzyıla ait olan tezkire, zamanla kendine özgü bir biçim, içerik, dil ve üslup kazanarak XX. yüzyıla kadar devam etmiş; sonrasında ise bu tür, modern biyografiye ve edebiyat tarihine evrilmiştir. XX. yüzyılda Sadettin Nüzhet Ergun ve Nail Tuman gibi tezkire türünde eser vermiş şahsiyetler olmakla birlikte kaleme aldığı biyografi ve monografilerle dikkatleri üzerine çeken İbnülemin Mahmut Kemal İnal’ı da tezkire türünün ‘son temsilcisi’ olarak kabul etmek mümkündür.
Elinizdeki kitap, İbnülemin’in Son Asır Türk Şairleri adlı eserini merkeze alarak onun tezkire geleneğindeki yerini ve önemini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda kitapta cevap aranan başlıca sorular ise şunlardır: Son Asır Türk Şairleri adlı eserin adlandırılma biçimi, tasnif sistemi ve şekil özellikleri nelerdir? İbnülemin’in kaleminden çıkan biyografiler, hangi biyografik bilgilerle inşa edilmiştir? Onun edebî kişiliğe ve esere ilişkin değerlendirme tarzı nasıldır? Bu değerlendirme tarzı, önceki yüzyıllarda yazılmış tezkirelerle mukayeseli bir bakış açısıyla incelendiğinde ne gibi benzerlikler ve farklılıklar göze çarpmaktadır? İbnülemin’in bilgi edinme kaynakları nelerdir? Son Asır Türk Şairleri adlı eserin dil ve üslup özellikleri nelerdir?