Topkapı Sarayı’ndaki Tasvirleriyle Karagöz

Arkeoloji ve Sanat Yayınları olarak Yayımını gerçekleştirdiğimiz Karagöz ile ilgili bu çalışma Dürrüşehvar Duyuran’ın (1924-1993) Topkapı Sarayındaki Karagöz Tasvirlerine dayanarak 1957 yılında tamamladığı bir eserdir. Bilindiği gibi adını, oyunun baş kişisinden olan Karagöz, Türk temaşa sanatının karakteristik örneklerinden birisidir. Osmanlı döneminde seyircilerin önüne konulan gergin bir beyaz perde üzerinde (yağ kandili ya da mum ışığı yardımıyla) deve derisinden kesilmiş, şeffaflaştırılmış ve boyanmış figürlerin perdeye dik sopalarla bu figürleri bir kurgulama ile hareket ettirirken, hem sesini hem de şivesini hem figürü değiştirerek kendisine özgü konuşturur. Genellikle bir metne dayanmadan doğaçlama söyleşmelerle (muhavere) daha çok yanlış ve ters anlamlarla gelişen güldürmelerdir.