Toplum Hareketinin Perde Arkası (1918-1922) Halkla İlişkiler

Bu çalışma; Anadolu ve Trakya halkının, 1918-1922 yılları arasında, özgür ve bağımsız yaşamak için; kendisine yönelik çok değişken tehdide karşı yapmış olduğu Milli Mücadelenin halkla ilişkiler desteğini ortaya koymaktadır.

Mondros Mütarekesi ile Mudanya Mütarekesi arasındaki dönemde halka ilişkiler; çok yönlü ve amaçlı yöntemlerin izlenmesiyle, Osmanlı Hükümetleri, İtilaf Devletleri, Yerel-Bölgesel Kongreler ve Ulusal-Merkezi Yönetim gibi otorite merkezleri tarafından uygulanmıştır. Bu otoriteler zor kullanmaktan inandırmaya kadar muhtelif yöntemlere başvurmak suretiyle; halkın ikna edilmesine ve kendi yanlarında yer almasına çalışmışlardır. Zira halk desteği olmadan hiçbir otoritenin varlığını ve meşruiyetini uzun süre devam ettirebilmesinin olanaksızlığı bilinen bir gerçektir.

Ulusal Kurtuluş Mücadelesine girişen halk ise yıllarca baskı altında kalmış, yönetenlerin aklına sadece cephelere sürülecek insan kaynağı olarak gelmiştir. Cepheden cepheye koşarak tükenmiş bir toplumun geleceği için tasarlanan uygulamalar yeni fedakarlıkları, sıkıntıları ve ölümü dahi göze almayı gerektirmektedir. Bu olağanüstü dönemde, halkın inanç ve desteğine dayanma yolunda girişilen halkla ilişkiler çabaları, neticede yeni bir Türk Devletinin kurulması sonucunu vermiştir. Halk da kim oluyor? düşüncesine son veren halkla ilişkilerin önemi bu mücadelede açıkça görülmüştür.

Çalışmada; kamuoyu oluşturmak, mücadelenin meşruiyetini ve halkın siyasal katılımını sağlamak amacıyla yapılan halkla ilişkiler uygulamaları araştırılmıştır. Bu uygulamalara bağlı olarak gelişen olaylar, tarihi olguyu oluşturan belgelere dayanılarak (Meclis-i Ayan ve Mebusan, TBMM Gizli ve Açık Zabıt Cerideleri, Harp Tarihi Vesikaları, Heyet-i Temsiliye Tutanak ve Kararları, İrade-i Milliye ve Hâkimiyet-i Milliye ile dönemin diğer Gazeteleri, Anadolu Ajansı Bültenleri, Nutuk Belgeler, Tamim Telgraf ve Beyannameler ile anılar) tarih araştırma yöntemleri çerçevesinde ve kronoloji esas alınarak incelenmiştir. Halkla ilişkiler sürecinin durum ve sorun belirleme, kaynakların saptanması, planlama, uygulama safhaları; Milli Mücadele Döneminde, yerel ve bölgesel direnişler, genelgeler, kongreler, Heyet-i Temsiliye ve T.B.M.M. dönemleriyle ilişkilendirilmiştir.