Toplumsal Tarih Dergisi Sayı: 299 Kasım 2018

Toplumsal Tarih dergisinin 299. sayısı çıktı! Toplumsal Tarih, Kasım 2018 sayısında Türkiye’de farklı siyasi pozisyonlar arasında çok farklı şekillerde yorumlanan bir konuyu, Japon modernleşmesini ve onun Türkiye deneyimi ile benzerliklerini gündeme taşıyan bir dosya sunuyor. Selçuk Esenbel’in editörlüğünde hazırlanan “Japon Modernleşmesi ve Türkiye” başlıklı dosya, 150. yılını geride bırakan Meiji Restorasyonu’na ve Japon modernleşmesine hakim siyasi pozisyonlardan uzak ve sorgulayıcı bir perspektiften yaklaşan makaleleri bir araya getiriyor.

Toplumsal Tarih dergisi yeni sayısında Japon modernleşmesine odaklanan makalelere yer veriyor. Selçuk Esenbel’in “Gelenek, Batılılaşma, ve Türk-İslam Tahayyülündeki Meiji Japonyası Özlemi” başlıklı makalesi, Türk muhafazakarlığının Japon modernleşmesini romantik, gelenekselci, radikallikten kaçınan ve uyumlu bir dönüşüm süreci olarak görmesinin sorunlarını tartışıyor. K. Ali Akkemik, “Ekonomik Reformlar ve Modernizasyon” başlıklı yazısında Japonya’nın 19. yüzyılın son otuz yılındaki kapitalist sanayileşme serüvenini anlatıyor. Oğuz Baykara “Meiji Döneminde Dil, Çeviri ve Modern Japon Edebiyatı” başlıklı yazısında Meiji döneminde gerçekleşen dil devrimi ve artan çeviri etkinliğinin hem Japon edebiyatı hem de ülkenin yayın hayatını nasıl yenileyip canlandırdığını aktarırken, geç Osmanlı dönemi yayın hayatıyla da bir karşılaştırma sunuyor. Erdal Küçükyalçın ise “Japonya’da Laikliğin Doğuşu” başlıklı yazısında Budizmin Japon siyasetindeki yerini ve Meiji döneminde din ve siyasetin birbirinden ayrılması düşüncesinin ortaya çıkışını tartışıyor. Dosya dışı sayfalarımızda yer alan Mehmet Perinçek’in “Yeni Belgelerle Dr. Lena ve Nazım’ın Türkiye’ye Dönüşü” başlıklı yazısı, Nazım Hikmet’in “1925 Tevkifatı” sonrasında ikinci kez gitmek zorunda kaldığı Moskova’da evlendiği Yelena Yurçenko’yla ilişkisi ve 1928 yılında Türkiye’ye dönüşü ile ilgili Sovyet arşivlerinden derlenen yeni bilgileri sunuyor. Samuel J. Hirst, “Sovyet-Türk İlişkilerinde Georgiy Çiçerin’in Rolü” başlıklı makalesi ile Sovyet Hariciye Komiseri Çiçerin’in Türkiye’ye yönelik siyasetinin ardında yatan emperyalizm anlayışının nasıl ortaya çıktığı tartışıyor. Pelin Helvacı’nın “New York Tribune Gazatesinde Osmanlı Devrimi” başlıklı makalesi ise II. Meşrutiyet’in ilanının Amerikan basınının önde gelen gazetesi New York Tribune tarafından nasıl takip edilip değerlendirildiğini aktarıyor. Emre Can Dağlıoğlu’nun, Ümit Kurt’la Antep 1915 - Soykırım ve Failler başlıklı kitabından hareketle yaptığı söyleşi ise kolektif şiddet mekanizmalarının yerelde hangi dinamiklerle kurulup işletildiğini gündeme taşıyor ve 1915’in hem Orta Doğu tarihi hem de global tarih açısından önemini vurguluyor.

Edhem Eldem, L’Illustration’un 6 Ekim 1877 tarihli sayısında Osmanlı ordusunun üst düzey subaylarından Mehmed Ali Paşa’nın resmedilişini ve hayat hikayesinin sunulma biçimini aktarıyor. Emel Seyhan “Osmanlı Basınında Yüz Yıl Önce Bu Ay” ile dergiye katkıda bulunmaya devam ediyor. “Osmanlı’da Gayrimüslim Basından” başlıklı köşede ise Murat Cankara, Masis dergisinde 14 Şubat 1892’de Krikor Zohrab tarafından yayımlanan “Gayrıahlaki Edebiyat” başlıklı yazıyı ve dönem edebiyatında ağırlıkla yer bulan ahlak tartışmalarını aktarıyor.