Türk Halk Müziği Dizileriyle Solfej Eğitimi

Türk müzik kültüründe, kuşaktan kuşağa aktarılarak varlığını sürdüren ulusal müzik türleri içerisinde en köklü geçmişe ve en rafine birikime sahip olan müzik türünün Türk halk müziği olduğu bilinmektedir. Türk halk müziği, hem müzikal ve ritmik zenginlikleriyle ulusal kültürün en önemli boyutlarından birisini oluşturmakta, hem de sözel içeriğiyle kuşaklararası edebî, kültürel ve felsefî birikimlerin aktarımlarını sağlamaktadır. Hem kültürün ana unsurlarından birisi olan, hem de diğer unsurlarının aktarımında önemli fonksiyonları yerine getiren Türk halk müziğinin, kayıt altına alınmasına yönelik derleme çalışmalarının ve teorik alt yapısının oluşturulmasını sağlayacak akademik çalışmaların, yakın geçmiş kabul edilebilecek tarihlerde başlamış olmasına bağlı olarak Türk halk müziği terminolojisi ve ezgisel yapısının adlandırılmasına yönelik tartışmaların ve belirsizliklerin günümüzde dâhi devam ediyor olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada yer verilen solfej alıştırmalarının yazımında, TRT halk müziği repertuarında mevcut halk müziği eserlerinden yararlanılmış ve ses değiştirici işaretlerin yazımında da Muzaffer Sarısözen tarafından geliştirilen ve halk müziği nota yazımında yaygın olarak karşılaşılan, işaretlerin üzerinde koma değerlerinin sayılarla gösterilmesi yöntemi kullanılmıştır. Dizilerin isimlendirilmesinde, eserlerin dizi özellikleri açısından benzerliklerinden yararlanılabilmesi amacıyla Klasik Türk müziği makamlarının isimleri (seyir özelliklerine değinilmeden) kullanılmıştır. Türk halk müziğinde dizilerin “ayak” kavramıyla betimlenmesinde kullanılan isimlerine de ek açıklama şeklinde yer verilmiştir. Mesleki müzik eğitimi verilen kurumların öğretim programlarında yer alan “Türk Halk Müziği Teorisi ve Uygulaması”, “Türk Halk Müziği”, “Türk Halk Müziği Solfeji ve Kuramı”, “Türk Halk Müziği Bilgileri” vb. Türk halk müziği alan derslerinde müziksel okuma (solfej) çalışmalarına yönelik hazırlanmış sınırlı sayıda kaynağın olduğu bilinmektedir. Bu çalışma, özellikle lisans düzeyinde müzik eğitimi verilen kurumlarda sürdürülen Türk halk müziği alanı derslerinde yararlanılabilir olması amacıyla, halk müziğinin karakteristik müzikal dizileri ile ilgili temel bilgilere ve halk müziğinde sıklıkla kullanılan aralıkların ve tartımların çalışılmasını sağlamaya yönelik oluşturulmuş solfej örneklerine de yer verilerek hazırlanmıştır. Cenk ŞAHİN & Mehmet Erhan Yiğiter Aralık 2018 Kırşehir