Türkiye'de ve Dünyada Kadın Araştırmaları

Kadın çalışmaları alanında yürünen yol, oldukça uzun ve zorludur. Kadınların küçük adımlarla yürüdüğü ama çoğu zaman toplumda büyük ve yer edinen sarsıntılara yol açan hak ve eşitlik talepleri ile bunların eksikliğinden kaynaklanan sorunları görünür hale getirmeleri, birçok zorluğun aşılmasını sağlamıştır. Toplumsal düzeyde cinsiyetler arası farklılıkların; özellikle de kadınlar aleyhine bir dengesizlik yaratacak biçimde kadınların güçsüz ve zayıf taraf olarak algılanmasının, bireyler arası ilişkilerden çok, toplumsal otorite olarak kabul edilen ve toplumsal düzeni sağlayan kurumsal yapıların yetersizliğinden kaynaklandığını söylemek yanlış olmayacaktır. Çünkü toplum ve cinsiyet konusu, toplumdaki diğer birçok sorunun temel kaynağı olmakla birlikte sıklıkla görmezden gelinen bir konu olmuştur.

Kadınların birçok ülkede yaşanan ortak sorunlarının kadın-erkek eşitsizliği sorunu olduğu bilinmektedir. Gerek toplumsal ve gerekse öznel düzeyde yaşanan bu eşitsizlik, hemen hemen tüm kadın sorunlarının temelini oluşturmaktadır. Bu yüzden “kadın çalışmaları”nın doğası eleştirel bir doğadır. Toplumsal cinsiyet rolleri ve kadın-erkek eşitliği alanında ilerlemelerin olması toplumsal gelişmenin ve refahın da önemli bir anahtarıdır.

Bugün dünyada kadın hakları bağlamında özellikle kanuni düzenlemeler kapsamında önemli yollar kat edilmiştir. Bunun toplum sosyolojisine yansıması birçok ülkede sorunlu olsa da bu düzenlemeler kapsamında cinsiyetler arası eşitsizlikler sıklıkla gündemde tutularak, kazanımlar elde edilmeye çalışılmaktadır. Ancak bu alandaki ilerlemelere rağmen sosyoekonomik yaşamda kadınlar aleyhine oluşan dengesizlik halinin giderilmesi için kat edilmesi gereken mesafenin hala çok uzun olduğu unutulmamalıdır. Kadınların yaşamda üstlendiği çoklu roller, toplumdan topluma şiddeti değişmekle birlikte; ortak bir sorun olarak devam eden toplumsal cinsiyet kodları ve kalıpyargıları, kadınların ve kız çocukların hane içindeki, toplumsal ve ekonomik yaşamdaki eşitsiz konumu, hakların tanımlanmış olmasının ötesinde, haklara fiilen sahip olunmasının önündeki en büyük engeller olarak düşünülebilir. Bu kapsamda kadınların kısa vadeli ihtiyaçları ile yaşadıkları toplumda kadınların eşitsiz konumunu dönüştürecek uzun vadeli ihtiyaçları bir arada karşılayacak kapsamlı yasal düzenlemelere; sosyal, ekonomik ve mali politikalara ihtiyacın devam ettiği söylenebilir.

Yaşamın pek çok alanında kadınların karşı karşıya kaldıkları sözü edilen sorunların disiplinlerarası bir perspektifle kavranmasını ve çözüm önerileri sağlamayı amaçlayan bu kitabın, konunun ilgilileri açısından bir referans kaynak olmasını umuyoruz.