Türkiye'de Yerel Siyasetin İlkleri ve Renkleri Kadın Belediye Başkanlar

"Sadece pastadan payımızı almak değil, pastanın şeklini ve tadını da tanımlamak istiyoruz!" (Ela Bhatt, Hindistan) Kadının kamusal yaşama katılması, toplumsal alanda kendini özgürce anlatabilmesi ve özellikle gereksinimlerine uygun kentsel çevrenin oluşması sürecinde söz sahibi/özne olması çağdaş düşüncenin ve gelişmelerin gereğidir. Kentsel yapı oluşturulurken kadınların yaşadıkları sorunların göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu sorunları en iyi deneyimleyen kadınların yerel siyasal karar alma mekanizmalarına katılmaları, bilgi ve deneyimlerini ortaya koyarak alınan kararların toplumsal cinsiyete duyarlı olmasını sağlamaları gerekmektedir (Çukurçayır, 2012: 172).

Kadınlar yerel siyasete iki şekilde katılmaktadırlar. Bunlardan birincisi, kadınların yerel yönetimlerin siyasal karar alma mekanizmalarında yer alarak söz sahibi olmaları; ikincisi ise, yerel yönetimlerin kentsel hizmet alanlarına yönelik aldıkları kararlardan etkilenen olarak kadınların katılımıdır (Şahin, 2011: 24). Türkiye'de her iki alanda da kadınların katılımı ve temsili noktasında istenilen seviyeye ulaşılamamıştır. Bu durumun en önemli nedenleri toplumsal cinsiyet rollerinin eşitsiz yapısı, kamusal alan- özel alan ayrımında kadınların konumu, siyasetin erkek egemen yapısı, kadının eğitimi ve ekonomik durumu ve siyasal sistemin yapısı ve işleyişidir. Siyasal sistemin içinde siyasi partilerin ideolojileri, kadın kolları, seçim sistemi, adaylık süreçleri ve sistemin işleyişini sağlayan siyasal kültür vardır. Tüm bu nedenler bir yandan kadınların yerel siyasal karar alma mekanizmalarında eksik temsiline yol açarken, diğer yandan seçilme başarısını göstermiş az sayıdaki kadının siyasette yer alma biçimlerini olumsuz etkilemekte; nitelikli bir kadın temsilini güçleştirmektedir.
30 Mart 2014 Tarihli Yerel Seçimler kadın temsilinde bir kıpırdanmanın yaşandığını göstermektedir. Bu kıpırdanmanın kahramanı olan kadınların sayıları, oy oranları, hangi büyükşehir, il, ilçe ve belde belediye başkanlıklarını kazandıkları vb. soruların cevapları bu analizin yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışma öncelikle 2014 Yerel Seçimleri'nde kadın temsili oranlarını analiz etmekle başlamakta ve bu seçimin ilkleri olarak öne çıkan kadın büyükşehir belediye başkanları ve kadın belediye başkanlarını ayrıntılı olarak incelemektedir.