Uygulayıcı ve Denetleyici Gözüyle Kasten Öldürme Suçu Genel Hükümler ve Yargılama Usulü

Kasten öldürme suçu tarihte işlenen en eski suç olmasının yanında tarih boyunca her uygarlığın cezalandırdığı ve cezalandırmaya devam edeceği, en kutsal hak olan yaşam hakkını ihlal eden en önemli suç tipidir.

Bizim yürürlükteki 5237 sayılı Türk Ceza Kanunumuzda 81. Maddesinde kasten öldürme suçunu müebbet hapis cezasıyla, daha nitelikli hallerini ise 82. Maddede ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırmaktadır.

Ülkemizdeki hukuk eğitimde ceza hukuku özel hükümler dersinde en fazla önem gösterilen, hakim ve Cumhuriyet Savcılarının adaylık eğitimlerinde de en fazla ağırlık verilen suçlardan olmasına, yargılaması en azından başkanı yeteri kadar kıdemli olmak üzere üç kişilik hakimler heyetinde ve Cumhuriyet Savcısının da görüşü alınarak ağır ceza mahkemelerinde yapılmasına rağmen istinaf mahkemelerinde ve Yargıtay’da hemen hemen en çok bozma veya yeniden hüküm kurmaya konu yapılan suç tiplerinin başında yer almaktadır.

Bunun nedenlerinin başında ise temel cezanın ağırlığı nedeniyle denetlemeyi yapan istinaf mahkemesi veya Yargıtay’ın haksız tahrikin varlığı, suça teşebbüsün şartları, haksız tahrik ve suça teşebbüse ilişkin uygulama aralığının takdirinde daha hassas bir ölçü kullanmasıdır. Yargıtay 1. Ceza Dairesinin 2005 yılından itibaren verdiği kararların bir çoğu istikrarlı ve tamamı UYAP sisteminde yayınlanmış olmasına, öteden beri ağır ceza mahkemelerinde görev alan hakim ve Cumhuriyet Savcılarının ise zaten kendi kararlarıyla ilgili eleştiri ve bozmalardan bizzat haberdar olmalarına rağmen maalesef bu hatalar aynen devam etmektedir.

Bu kitabı hazırlamaktaki amacımız Yargıtay 1. Ceza Dairesinin ve Yargıtay Ceza Genel Kurulunun bu konudaki içtihatlarını bir sistem halinde sunmak ve denetim sırasında yıllarca özen gösterilen hassas ölçüyü yansıtabilmektir.

Çalışmamızda en önemli konu olan kasten öldürmeye teşebbüskasten yaralama ayrımı, kasten öldürmenin nitelikli halleri, kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi, kasten yaralama sonucu ölüme neden olma, olası kast ve doğrudan kast ile öldürme, doğrudan faillik, suça iştirak haksız tahrik gibi konular ağırlıklı olarak yer almıştır.

Bunun yanında ceza hukuku genel hükümler kısmındaki tüm maddelere çalışmada yer verilmiştir. Ancak tüm maddelere yer verilmekle beraber ancak kasten öldürme suçlarında daha çok uygulanan(zaman bakımından uygulama, yurt dışında işlenen suçlar, meşru savunma, hata, bağlılık kuralı, fikri içtima, müsadere, tekerrür, cezanın belirlenmesi, zamanaşımı gibi konularda ayrıntılı açıklama yapılmıştır.

Ceza Muhakemesi hukukunda da her konuya değinmek yerine kasten öldürme suçlarında sık kullanılan usul kurallarına değinmekle yetinilmiştir. Örneğin kamu davasına katılma, birleştirme, nüfus kayıt düzeltilmesi, gerekçelendirme, iddianamenin kapsamı gibi konuların kasten öldürme suçundan yapılan yargılamalar ile adeta özdeşleştiği gerçeğinden hareket ettik. Yine yargılama sırasında delil toplanması, kesin ölüm nedeninin belirlenmesi gibi konulara da özel olarak değindik.

Çalışmamızın akademik bir amacı bulunmamaktadır. Teorik kısım ile ilgili konular bu işi daha iyi yapacağı mutlak olan akademisyenlere aittir. Bizim amacımız ise 5 yılı hem denetim hem uygulamayı içeren istinaf daire başkanlığı,5 yılı Yargıtay tetkik hakimliği, 10 yılı müstakil ceza ve hukuk hakimliği olmak üzere 10 yılı denetim de 15 yılı uygulamada geçen 20 yıllık hakimlik tecrübesini yansıtabilmektir.

Çalışmanın kapsamındaki alt konuların tespitinde denetim sırasında en çok hata yapıldığını gördüğümüz, en çok zorlandığımız konulardan hareket ettik.

Çalışmanın birinci bölümünde Ceza Hukuku Genel Hükümleri; ikinci bölümünde Öldürme Suçları: üçüncü bölümünde Öldürme Suçları Yargılama Usulüme ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

Kişisel bilgilerin yayılmaması için seçilen içtihatlar içinde yer alan isim, soy isim, görev vb bilgilerin kaldırılmasına ve kısaltılmasına azami özen gösterilmiştir.

Çalışma hazırlanırken tek kaygım yayınevinin yayınlamaya değer bulup bulmaması olmuştur. Bunun dışında yine kitaptan yararlanıcıların kolaylıkla bilgiye erişimi hedeflenmiştir. Çalışma sırasında hata yapılması kaçınılmaz bir durumdur. Gelecek yapıcı eleştiriler ile bunların düzeltilmesi mümkün olacaktır.

Bu içtihatların oluşumunda emeği bulunan Yargıtay başkan ve üyeleriyle dosya inceleme, sunum ve karar yazımı konusunda emekleri bulunan tetkik hakimi meslektaşlarımızın hakkı büyüktür.